I. TÌNH HÌNH TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
- Tính đến ngày 31/12/2024, trên địa bàn tỉnh Bình Dương có 04 doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản (01 doanh nghiệp đã tạm đình chỉ hoạt động từ ngày 15/5/2024), 10 Quản tài viên hoạt động trong các doanh nghiệp và 17 Quản tài viên hành nghề quản lý, thanh lý tài sản với tư cách cá nhân. So với năm 2023, tăng 01 doanh nghiệp hành nghề, quản lý, thanh lý tài sản và tăng 01 Quản tài viên hành nghề quản lý, thanh lý tài sản với tư cách cá nhân.
- Về kết quả hoạt động: theo số liệu thống kê, trong năm 2024, các Quản tài viên và doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản đã thực hiện 13 vụ việc, trong đó: đã hoàn tất 04 vụ, việc (09 vụ, việc còn lại đang tiếp tục thực hiện). Tổng doanh thu là 153.980.000 đồng (tăng 103.980.000 đồng so với năm 2023). Số tiền nộp vào ngân sách là 10.718.400 đồng, số còn lại đang thực hiện thủ tục quyết toán để nộp vào ngân sách theo đúng quy định của pháp luật.
- Hoạt động của đội ngũ Quản tài viên và doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã đi vào nề nếp, ổn định, góp phần vào quá trình quản lý, thanh lý tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã bị phá sản được nhanh chóng, đúng quy định của pháp luật.
II. CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ QUẢN LÝ, THANH LÝ TÀI SẢN
Sở Tư pháp đã tham mưu giúp Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện tốt vai trò, chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với hoạt động quản lý, thanh lý tài sản, cụ thể:
- Tiếp tục công khai và giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực quản lý, thanh lý tài sản thuộc phạm vi, thẩm quyền giải quyết của Sở Tư pháp như: đăng ký hành nghề quản lý, thanh lý tài sản với tư cách cá nhân; Đăng ký hành nghề quản lý, thanh lý tài sản đối với doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản; Chấm dứt hành nghề quản lý, thanh lý tài sản với tư cách cá nhân; Thay đổi thành viên hợp danh của công ty hợp danh hoặc thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân của doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản; Thay đổi thông tin đăng ký hành nghề của Quản tài viên,… Thường xuyên rà soát, kiểm tra các quy định của pháp luật về Quản tài viên để có những điều chỉnh cho phù hợp, kịp thời, đúng pháp luật cho các cá nhân, tổ chức đến liên hệ thực hiện thủ tục. Trong năm 2024, không phát sinh thủ tục hành chính về Quản tài viên.
- Về công tác tuyên truyền: Sở Tư pháp tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến Nghị định số 22/2015/NĐ-CP, Luật Phá sản năm 2014 thông qua việc lồng ghép vào kế hoạch tuyên truyền pháp luật của Sở, Ngày Pháp luật của cơ quan; thường xuyên cập nhật danh sách cá nhân, tổ chức hành nghề quản lý, thanh lý tài sản trên địa bàn tỉnh, các văn bản pháp luật liên quan lên trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp.
- Chế độ thông tin, báo cáo: Sở Tư pháp thực hiện đầy đủ, nghiêm túc chế độ báo cáo định kỳ và báo cáo đột xuất theo yêu cầu của Bộ Tư pháp, UBND tỉnh về quản lý, thanh lý tài sản. Tuy nhiên, do một số doanh nghiệp, hành nghề quản lý, thanh lý tài sản và Quản tài viên hành nghề với tư cách cá nhân còn chưa đảm bảo thời gian báo cáo theo yêu cầu, dẫn đến kết quả tổng hợp một số báo cáo còn chậm tiến độ.
- Về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo: trong năm 2024, không phát sinh.
III. KHÓ KHĂN, VƯỚNG MẮC
- Đội ngũ Quản tài viên, doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản chưa được bồi dưỡng thường xuyên, chuyên sâu về chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề quản lý, thanh lý tài sản, vì vậy chất lượng hành nghề còn hạn chế.
- Hiện nay, các doanh nghiệp và hợp tác xã còn e dè trong việc thực hiện thủ tục phá sản vì quy định phức tạp, gây mất nhiều thời gian và chi phí. Do đó, số doanh nghiệp và hợp tác xã mất khả năng thanh toán tương đối nhiều nhưng số lượng đăng ký làm thủ tục phá sản rất ít, dẫn đến các Quản tài viên bị hạn chế trong việc tiếp cận với các doanh nghiệp có nhu cầu làm thủ tục phá sản cũng như không nhận được thông tin về doanh nghiệp yêu cầu mở thủ tục tuyên bố phá sản tại Tòa án.
- Các văn bản pháp luật quy định về Quản tài viên chủ yếu quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên, quyền và nghĩa vụ của Quản tài viên, xử lý vi phạm Quản tài viên trong quá trình hành nghề, tuy nhiên, chưa có quy định, hướng dẫn về cách thức thực hiện, cơ chế phối hợp giữa Quản tài viên với Tòa án, chủ nợ, Cơ quan Thi hành án… Để hoạt động hiệu quả, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời về thủ tục, thời hạn và tiến độ nhưng hiện nay chưa có văn bản pháp luật nào quy định vấn đề này. Do đó, dẫn đến khó khăn, trở ngại cho hoạt động hành nghề của đội ngũ Quản tài viên, doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản.
- Tại khoản 1 Điều 45 Luật Phá sản 2014 quy định thẩm phán có trách nhiệm chỉ định Quản tài viên, người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản có quyền đề xuất lựa chọn Quản tài viên nhưng chưa quy định rõ số lượng Quản tài viên được thẩm phán chỉ định và số lượng Quản tài viên được đề xuất từ người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Đặc biệt là đối với những vụ việc có tính chất phức tạp như theo hướng dẫn tại Điều 3 Nghị quyết số 03/2016/NQ-HĐTP nên có ít nhất 02 Quản tài viên trở lên tham gia vụ việc.
- Tại Điều 21 Nghị định 22/2015/NĐ-CP chưa có quy định cụ thể về mức thù lao của doanh nghiệp quản lý và thanh lý tài sản đối với trường hợp doanh nghiệp phá sản theo quyết định tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản sau khi có nghị quyết của hội nghị chủ nợ đề nghị tuyên bố phá sản (Điều 107 Luật Phá sản năm 2014). Vì thế, việc tính chi phí quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản sẽ khó khăn trong thực tế áp dụng.
IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
- Đề xuất Bộ Tư pháp tiếp tục có những biện pháp hỗ trợ phát triển nghề quản lý, thanh lý tài sản. Trong đó, chú trọng mở các lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng hành nghề quản lý, thanh lý tài sản nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ Quản tài viên.
- Kiến nghị Bộ Tư pháp sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về Quản tài viên, cụ thể:
+ Ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành về Quản tài viên, trong đó có các hướng dẫn cụ thể về chi phí trả cho Quản tài viên trong quá trình thực hiện đối với các trường hợp cụ thể.
+ Bộ Tư pháp có đề nghị đối với Tòa án nhân dân tối cao về việc nghiên cứu, sửa đổi quy định tại Điều 3 Nghị quyết số 03/2016/NQ-HĐTP ngày 26/8/2016 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật phá sản theo hướng quy định cụ thể về việc lựa chọn số lượng Quản tài viên trong từng loại vụ việc.