1. Công tác tiếp công dân
Giám đốc Sở Tư pháp tiếp công dân định kỳ vào ngày 15 hàng tháng, Thanh tra Sở tiếp công dân thường xuyên. Trong kỳ báo cáo, không có công dân đến địa điểm tiếp công dân của Sở Tư pháp để nộp đơn hay trình bày nội dung về khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Bên cạnh đó, Sở tham gia một số cuộc tiếp công dân của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh và Ban Tiếp công dân tỉnh tại trụ sở tiếp công dân tỉnh.
2. Công tác tiếp nhận, phân loại và xử lý đơn
2.1. Tiếp nhận, phân loại đơn.
- Từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/8/2023, Sở Tư pháp tiếp nhận 33 đơn (giảm 11 đơn so với cùng kỳ năm 2022), gồm: 07 đơn khiếu nại, 09 đơn tố cáo, 04 đơn kiến nghị, phản ánh, 13 đơn khác (đơn kêu cứu, đơn thưa, đơn trình bày, đơn yêu cầu). Trong đó, 27 đơn đủ điều kiện xử lý, 06 đơn không đủ điều kiện xử lý (do không có chữ ký của người khiếu nại, đơn đã được gửi đến cơ quan, người có thẩm quyền, đơn có cùng nội dung với đơn đã được Sở Tư pháp hướng dẫn, trả lời).
- Sở Tư pháp còn tiếp nhận 02 thông tin phản ánh, kiến nghị (01 nội dung kiến nghị qua buổi làm việc với người tố cáo về lĩnh vực công chứng, 01 thông tin phản ánh của người dân do Tổng đài 1022 chuyển đến về việc có doanh nghiệp đăng ký hoạt động theo Luật Doanh nghiệp nhưng lại cung cấp dịch vụ pháp lý như tổ chức hành nghề luật sư trái quy định của pháp luật).
Bên cạnh đó, Sở tham gia một số cuộc họp giải quyết đơn thư tại UBND tỉnh; cập nhật thông tin lên Cơ sở dữ liệu Quốc Gia về khiếu nại, tố cáo.
2.2. Kết quả xử lý, giải quyết đơn.
Trong 27 đơn đủ điều kiện xử lý và 02 thông tin có nội dung phản ánh, kiến nghị, có 09 đơn và 02 thông tin có nội dung phản ánh, kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết của Giám đốc Sở; 18 đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết của Giám đốc Sở, cụ thể:
a) Đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Giám đốc Sở:
- Đối với 05 đơn tố cáo:
+ 01 đơn tố cáo bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Công chứng viên - Trưởng Văn phòng công chứng Phú Thịnh vi phạm quy định của Luật Công chứng: Giám đốc Sở đã ban hành Kết luận nội dung tố cáo và có văn bản thông báo cho người tố cáo về Kết luận nội dung tố cáo. Theo đó, nội dung tố cáo là không có cơ sở.
+ 02 đơn tố cáo ông Nguyễn Hồng Tâm - Giám đốc Công ty TNHH Luật Nguyễn Hải có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và giả mạo luật sư, tổ chức hành nghề luật sư để trục lợi: Sở Tư pháp đã ban hành văn bản trả lời Đơn tố cáo của công dân. Theo đó, qua kiểm tra xác minh Sở Tư pháp chưa phát hiện ông Nguyễn Hồng Tâm - Giám đốc Công ty TNHH Luật Nguyễn Hải và Công ty TNHH Luật Nguyễn Hải có hành vi vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Sở Tư pháp đã có văn bản trả lời Đơn của công dân; văn bản cung cấp thông tin và một số tài liệu có liên quan hoạt động của Công ty TNHH Luật Nguyễn Hải đến các cơ quan liên quan để xem xét theo chức năng, thẩm quyền. Đồng thời, thông báo Cục Bổ trợ tư pháp - Bộ Tư pháp về kết quả xử lý đơn.
+ 01 đơn tố cáo ông Nguyễn Duy Trường không phải là luật sư nhưng lại mở công ty luật và lập website tư vấn luật, có hành vi lừa đảo tài sản: Sở đã mời người tố cáo đến làm việc để kiểm tra, xác minh thông tin về người tố cáo, điều kiện thụ lý tố cáo và làm rõ một số nội dung liên quan đến Đơn tố cáo. Tại buổi làm việc, người tố cáo rút đơn tố cáo.
+ 01 đơn tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Trưởng Văn phòng công chứng Thanh Tuyền trong việc thực hiện chứng nhận Văn bản thỏa thuận phân chia di sản và phân chia tài sản chung của hộ gia đình: Sở đã mời người tố cáo đến làm việc để kiểm tra, xác minh thông tin về người tố cáo, điều kiện thụ lý tố cáo và làm rõ một số nội dung liên quan đến Đơn tố cáo. Tại buổi làm việc, người tố cáo rút đơn tố cáo.
- Đối với 04 đơn phản ánh, kiến nghị, đơn khác:
+ 01 đơn phản ánh về luật sư: Sở đã có văn bản trả lời người dân.
+ 01 đơn thưa có nội dung phản ánh về việc công chứng không đúng quy định): Sở đã có văn bản trả lời người dân.
+ 01 đơn đề nghị Giám đốc Sở có Kết luận nội dung tố cáo, Giám đốc Sở đã có văn bản trả lời, theo đó đã gửi thông báo kết quả giải quyết tố cáo đến người tố cáo theo quy định.
+ 01 đơn trình bày có nội dung phản ánh liên quan đến việc công chứng bản dịch của Văn phòng công chứng Thành Phố Mới: Sở đã mời người phản ánh đến làm việc để làm rõ nội dung đơn, đồng thời có văn bản yêu cầu Văn phòng công chứng Thành Phố Mới báo cáo về vụ việc. Sở đang xem xét giải quyết và sẽ có văn bản trả lời cho người phản ánh theo quy định.
- 01 nội dung kiến nghị về lĩnh vực công chứng: Sở đã có văn bản trả lời người dân.
- 01 thông tin phản ánh của người dân do Tổng đài 1022 chuyển đến: Sở đã trả lời người dân qua Tổng đài 1022.
b) Đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết của Giám đốc Sở:
Đối với 18 đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết của Giám đốc Sở, Sở đã xử lý đơn theo quy định.
3. Công tác thanh tra
Tổ chức 06 cuộc thanh tra và 01 cuộc kiểm tra đối với 07 tổ chức (tăng 03 cuộc, 03 đơn vị so với cùng kỳ năm 2023):
- 01 cuộc thanh tra hành chính việc thực hiện quy định pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng đối với Phòng Công chứng số 1;
- 01 cuộc thanh tra trong lĩnh vực công chứng, chứng thực đối với Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Điển theo Kế hoạch thanh tra năm 2023;
- 01 cuộc thanh tra trong lĩnh vực công chứng, chứng thực đối với Văn phòng công chứng Võ Văn Nhân theo Kế hoạch thanh tra năm 2023;
- 01 cuộc thanh tra trong lĩnh vực hộ tịch có yếu tố nước ngoài đối với UBND thị xã Bến Cát theo Kế hoạch thanh tra năm 2023;
- 01 cuộc thanh tra trong lĩnh vực hộ tịch, nuôi con nuôi trong nước đối với UBND phường Thới Hòa thuộc thị xã Bến Cát theo Kế hoạch thanh tra năm 2023;
- 01 cuộc thanh tra đột xuất trong lĩnh vực công chứng đối với Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Gái (thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật theo thông tin do người dân cung cấp và báo chí phản ánh).
- 01 cuộc kiểm tra đột xuất việc chấp hành các quy định pháp luật trong lĩnh vực công chứng bản dịch đối với Văn phòng công chứng Thành Phố Mới (kiểm tra theo thông tin do người dân cung cấp và Công văn của Cục Bổ trợ tư pháp về việc xử lý đơn thư).
Qua thanh tra, Chánh Thanh tra Sở Tư pháp ban hành 14 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp đối với 05 cá nhân và 08 tổ chức với tổng số tiền phạt là 188.000.000 đồng (tăng 07 Quyết định, tăng số tiền phạt 78.000.000 đồng so với cùng kỳ năm 2022), trong đó có áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng thẻ công chứng viên của 01 công chứng viên với thời hạn 6,5 tháng (kèm biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc tổ chức hành nghề công chứng thông báo cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan về hành vi vi phạm).
- Công bố Kết luận thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực đấu giá tài sản đối với Doanh nghiệp đấu giá tư nhân Mai Hồng Lợi; kết luận thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực thừa phát lại đối với Văn phòng Thừa phát lại Bình Dương; kết luận thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực công chứng đối với Văn phòng công chứng Nguyễn Văn Lúp, Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Gái; thông báo kết quả kiểm tra việc thực hiện Kết luận thanh tra và một số hồ sơ đấu giá đối với Công ty Đấu giá hợp danh Nam Bình Dương.
- Ban hành văn bản cung cấp thông tin phục vụ thực hiện Kế hoạch thanh tra năm 2023 của Bộ Tư pháp; cung cấp thông tin phục vụ công tác chấm điểm, đánh giá, xếp hạng Sở Tư pháp; cung cấp thông tin về số lượng cán bộ, công chức thanh tra của Sở Tư pháp; xin ý kiến Bộ Tư pháp hướng dẫn việc áp dụng pháp luật trong lĩnh vực công chứng, luật sư, đấu giá tài sản và thừa phát lại; góp ý dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thanh tra.
- Tiếp và làm việc với Đoàn thanh tra của Thanh tra Bộ Tư pháp về lĩnh vực công chứng, chứng thực tại tỉnh Bình Dương.
- Phối hợp cử cán bộ tham gia 03 Đoàn thanh tra: 1) Đoàn thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; 2) Đoàn thanh tra kiểm tra trực tiếp các nội dung rà soát kết quả thực hiện Quyết định số 1609/QĐ-UBND ngày 26/3/2023 của Chủ tịch UBND tỉnh tại UBND thị xã Bến Cát, Sở Xây dựng; 3) Đoàn thanh tra của Thanh tra Bộ Tư pháp tại 03 tổ chức hành nghề công chứng (Phòng Công chứng số 2, Văn phòng công chứng Tân Uyên, Văn phòng công chứng Thành Phố Mới).
- Tham dự cuộc họp do đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh chủ trì họp trao đổi, thống nhất một số nội dung giải trình, kiến nghị liên quan đến Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ; tham dự Hội nghị giao ban Quý I và Quý II năm 2023 ngành Thanh tra tỉnh Bình Dương.
- Cử 01 công chức tham gia Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra viên K06/2023, 01 công chức tham gia Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra viên chính K08/2023 và 01 công chứng tham gia Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ Trưởng đoàn thanh tra.
- Thực hiện báo cáo định kỳ, đột xuất về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Qua thực tiễn công tác thanh tra, kiểm tra, Sở Tư pháp nhận thấy có một số khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng quy định pháp luật trong các lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý như: việc thực hiện quy định về hộ gia đình sử dụng đất trong hoạt động công chứng, việc ký hợp động dịch vụ pháp lý đối với hoạt động tư vấn pháp luật không thu thù lao của luật sư và việc thừa phát lại ký hợp đồng dịch vụ đống đạt ngoài phạm vi địa bàn cấp tỉnh nơi Văn phòng Thừa phát lại đặt trụ sở. Sở Tư pháp đã có Công văn số 509/STP-TTr ngày 24/3/2023 kiến nghị Bộ Tư pháp xem xét, hướng dẫn việc thực hiện. Đồng thời, Sở đã có kiến nghị Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi Luật Công chứng cần bổ sung quy định hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp người yêu cầu công chứng có lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.
5. Nhận xét, đánh giá
5.1. Ưu điểm
- Kế hoạch công tác thanh tra được ban hành đảm bảo trong thời gian quy định. Công tác thanh tra được triển khai thực hiện theo kế hoạch đề ra, đảm bảo tiến độ. Bên cạnh đó, Sở tiến hành các cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất. So với cùng kỳ năm 2022, các cuộc thanh tra được triển khai sớm, tăng về số cuộc thanh tra. Qua công tác thanh tra đã phát hiện một số hành vi vi phạm và xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền, chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra đối với hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, đồng thời, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung Luật Công chứng và hướng dẫn việc áp dụng quy định pháp luật trong một số lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý.
- Công tác tiếp công dân, xử lý đơn và giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được thực hiện nghiêm túc và đúng trình tự thủ tục của pháp luật về khiếu nại, tố cáo; 100% đơn đã được xử lý, không có đơn tồn đọng, kéo dài, không phát sinh khiếu nại đông người, phức tạp. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp tham gia một số cuộc họp giải quyết đơn thư tại UBND tỉnh khi có yêu cầu.
5.2. Hạn chế
Việc ban hành kết luận thanh tra còn chậm so với quy định, nguyên nhân là do nội dung vụ việc thanh tra phức tạp, đồng thời, dự thảo kết luận thanh tra gửi cho đối tượng thanh tra giải trình.