BÁO CÁO
Tổng kết 10 năm thi hành Luật Lý lịch tư pháp
trên địa bàn tỉnh Bình Dương
I. KẾT QUẢ THI HÀNH LUẬT LÝ LỊCH TƯ PHÁP
1. Kết quả thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp
1.1. Việc ban hành văn bản chỉ đạo triển khai thi hành Luật lý lịch tư pháp
Để việc triển khai thực hiện Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại địa phương và phục vụ cho việc cấp Phiếu Lý lịch tư pháp cho cá nhân, tổ chức có yêu cầu, ngày 18/5/2011, Tỉnh ủy Bình Dương đã có Công văn số 308-CV/TU về việc triển khai Luật Lý lịch tư pháp, tiếp đó ngày 17/10/2011, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Công văn số 3061/UBND-NC chỉ đạo việc phối hợp triển khai thực hiện Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
Theo Quyết định số 19/QĐ-TTg ngày 08/01/2015, Bình Dương là một trong 06 tỉnh áp dụng thí điểm phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính. Do đó, để kịp thời triển khai thực hiện Đề án, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 1997/KH-UBND ngày 23/6/2015 về triển khai thực hiện thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
Mặc dù Bình Dương không nằm trong các địa phương thực hiện việc thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến nhưng thực hiện Nghị quyết số 36a/2015/NQ-CP về Chính phủ điện tử và nhằm tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực lý lịch tư pháp, rút ngắn thời gian cấp Phiếu lý lịch tư pháp, góp phần tiết kiệm được thời gian đi lại, chi phí cho tổ chức và công dân có yêu cầu, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 1417/KH-UBND ngày 12/5/2016 về triển khai thực hiện thí điểm đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tiếp đó, để thực hiện Kế hoạch trên và giúp người dân có thêm sự lựa chọn khi yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, ngày 17/6/2016, Sở Tư pháp ký kết thỏa thuận hợp tác với Tổng công ty Bưu chính Viettel về việc đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến kết hợp với dịch vụ nhận hồ sơ và trả kết quả qua bưu chính.
1.2. Tình hình quán triệt, phổ biến, giáo dục pháp luật về lý lịch tư pháp
Việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật LLTP đã được UBND tỉnh đưa vào Kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật hàng năm của tỉnh, làm cơ sở định hướng tuyên truyền ở các ngành, địa phương. Theo đó, Sở Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Báo, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến sâu rộng nội dung của Luật LLTP và các văn bản hướng dẫn thi hành đến các cấp, các ngành, cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là các ngành có liên quan và đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp và liên quan đến công tác LLTP, trong đó tập trung tuyên truyền, phổ biến các nội dung cơ bản của pháp luật LLTP.
Trên cơ sở văn bản chỉ đạo của tỉnh, các Sở, ngành, UBND cấp huyện, UBND cấp xã thực hiện việc tuyên truyền Luật LLTP. Việc tuyên truyền được thực hiện lồng ghép thông qua các hình thức tuyên truyền, phong phú, phù hợp với từng đối tượng như: đối với học sinh, sinh viên thì bằng hình thức nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt dưới cờ, thi hái hoa dân chủ…; đối với người lao động thì tổ chức thi tìm hiểu pháp luật, đối với nhân dân thì tuyên truyền thông qua buổi họp khu phố, cấp phát tài liệu, tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh...
1.3. Về tổ chức bộ máy, nhân lực làm công tác lý lịch tư pháp
Thực hiện Luật Lý lịch tư pháp, Quyết định số 2369/QĐ-TTg ngày 28/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án xây dựng Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia và kiện toàn bộ máy tổ chức để xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, Ủy ban nhân dân tỉnh đã có công văn chỉ đạo việc phối hợp triển khai thực hiện Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, theo đó, UBND tỉnh giao Sở Nội vụ xem xét, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí đủ biên chế làm công tác lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp.
1.4. Việc đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật, kinh phí cho hoạt động quản lý lý lịch tư pháp
- Việc đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, kỹ thuật cho hoạt động quản lý LLTP được tỉnh quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, đáp ứng kinh phí mua sắm trang thiết bị, phương tiện làm việc, kinh phí cho hoạt động xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu LLTP của tỉnh. Đến nay, Sở Tư pháp được trang bị đầy đủ thiết bị, máy vi tính, đường truyền, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác Cơ sở dữ liệu LLTP.
1.5. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác lý lịch tư pháp
- Việc ứng dụng Phần mềm quản lý lý lịch tư pháp phiên bản dùng chung trong công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp và trong công tác xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp được Sở Tư pháp sử dụng, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác triệt để. Tuy nhiên, vẫn còn một số tính năng chưa được xây dựng trên phần mềm như thông báo tình hình hồ sơ đang xác minh, thông báo trễ hẹn trước thời hạn,...
- Để đẩy nhanh tiến độ cấp Phiếu Lý lịch tư pháp, hạn chế tỷ lệ cấp Phiếu lý lịch tư pháp trễ hẹn thấp nhất, Sở Tư pháp đã phối hợp với Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia thực hiện ứng dụng giải pháp "Kiềng ba chân" trong việc xác minh thông tin lý lịch tư pháp từ ngày 09/2/2015.
1.6 Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong công tác lý lịch tư pháp
Ủy ban nhân dân tỉnh đã kịp thời ban hành Quyết định công bố, công khai thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp và chỉ đạo Sở Tư pháp niêm yết công khai, tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của công dân về thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp nhằm phát hiện các sai sót, khó khăn, vướng mắc; chấn chỉnh, khắc phục kịp thời các sai sót xử lý các hành vi gây khó khăn cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện thủ tục hành chính, bảo đảm chất lượng, hiệu quả ngày càng cao của công tác LLTP nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đang đặt ra.
2. Kết quả thực hiện nhiệm vụ xây dựng, quản lý, sử dụng, khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp
2.1. Về việc phối hợp cung cấp thông tin để xây dựng Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp
Để công tác phối hợp với Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, cơ quan Công an, cơ quan Thi hành án dân sự và các cơ quan, tổ chức khác có liên quan trong cung cấp, tra cứu, xác minh, rà soát thông tin LLTP được chặt chẽ, thường xuyên, bảo đảm thông tin LLTP được cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời, đúng quy định của Luật, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quy chế phối hợp liên ngành trong tra cứu, xác minh, trao đổi, cung cấp thông tin LLTP (Quyết định số 1118/QĐ-UBND ngày 16/5/2014 ban hành Quy chế phối hợp liên ngành trong công tác tra cứu, xác minh, trao đổi, cung cấp và rà soát thông tin lý lịch tư pháp trên địa bàn tỉnh Bình Dương).
2.2. Tình hình tiếp nhận, xử lý, cập nhật, cung cấp, lưu trữ thông tin lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp
a) Quy trình xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp.
Thời gian qua, Sở Tư pháp thực hiện việc xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp theo quy định tại Luật lý lịch tư pháp; Nghị định 111/2010/NĐ-CP ngày 23/11/2010 quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật lý lịch tư pháp; Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 10/5/2012 của Bộ Tư pháp, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng hướng dẫn trình tự, thủ tục tra cứu, xác minh, trao đổi, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp.
b) Tình hình tiếp nhận, kiểm tra, phân loại, vào sổ tiếp nhận thông tin lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp.
Việc lập Lý lịch tư pháp, cập nhật thông tin lý lịch tư pháp bổ sung, cung cấp thông tin thuộc thẩm quyền lập lý lịch tư pháp của Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp khác. Trong 10 năm thi hành Luật, Sở Tư pháp đã tiếp nhận 130.731 thông tin LLTP, lập được 12.969 bản LLTP với 70.428 thông tin và cung cấp 60.303 thông tin đến Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp khác.
c) Về việc đề nghị cung cấp thông tin có trước ngày 01/7/2010 để xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Trong quá trình xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, đối với những thông tin lý lịch tư pháp có trước ngày 01/7/2010, Sở Tư pháp đều đề nghị các cơ quan có liên quan cung cấp để tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu. Tuy nhiên, do các bản án, quyết định này đã được ban hành từ khá lâu, lưu trữ tại các cơ quan đơn vị còn chưa đảm bảo,... nên việc cung cấp cấp thông tin có trước ngày 01/7/2010 còn chậm, chưa đầy đủ.
d) Tình hình lưu trữ, bảo vệ hồ sơ lý lịch tư pháp bằng giấy.
Tất cả các hồ sơ LLTP đều được lưu trữ điện tử và lưu trữ bằng giấy. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có kho lưu trữ riêng dành cho công tác LLTP, mà còn dùng chung kho lưu trữ với cơ quan.
đ) Tình hình khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại địa phương.
Đến nay, Sở Tư pháp đã tiếp nhận được 130.731 thông tin lý lịch tư pháp do các cơ quan phối hợp cung cấp và lập được 12.969 bản LLTP. Tình hình xây dựng cơ sở dữ liệu tương đối đầy đủ, do đó, toàn bộ hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp đều được chuyên viên Sở Tư pháp thực hiện tra cứu trên cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, đồng thời gửi xác minh thông qua phần mềm "Kiềng ba chân".
đ) Công tác đồng bộ dữ liệu lý lịch tư pháp.
Việc đồng bộ hóa dữ liệu giữa Sở Tư pháp và Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia được thực hiện kịp thời, đảm bảo theo quy định. Đến nay, Sở Tư pháp đã trao đổi điện tử, cung cấp cho Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia 16.388 bản lý lịch tư pháp, 6.968 thông tin lý lịch tư pháp bổ sung.
3. Công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức
3.1. Quy trình, phương thức tiếp nhận hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Thực hiện theo quy định tại Luật lý lịch tư pháp; Nghị định 111/2010/NĐ-CP ngày 23/11/2010 quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật lý lịch tư pháp; Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 10/5/2012 của Bộ Tư pháp, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng hướng dẫn trình tự, thủ tục tra cứu, xác minh, trao đổi, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp; Quyết định số 1009/QĐ-UBND ngày 10/4/2020 của UBND tỉnh Bình Dương về việc công bố thủ tục hành chính sửa đổi, bổ sung và bị bãi bỏ trong các lĩnh vực công chứng, lý lịch tư pháp, khiếu nại tố táo, hộ tịch, hòa giải cơ sở thuộc phạm vi chức năng quản lý của Sở Tư pháp; thẩm quyền giải quyết của UBND cấp xã. Theo đó, hiện nay tại Bình Dương, việc tiếp nhận hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp được thực hiện qua các phương thức trực tuyến, bưu chính, trực tiếp.
3.2. Số lượng hồ sơ, mục đích yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1; Số lượng hồ sơ, mục đích yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.
Tổng số hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp từ 01/01/2013 đến 30/6/2020 là 42.359 hồ sơ.
3.3. Việc tra cứu, xác minh thông tin để cấp Phiếu lý lịch tư pháp
Các cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án thì tùy từng cơ quan có thẩm quyền mà Sở Tư pháp thực hiện ngay việc xác minh khi cần thiết và nhanh chóng gửi và nhận hồ sơ qua trực tiếp hoặc qua bưu điện, qua email để đảm bảo thời gian xác minh và cấp Phiếu LLTP kịp thời theo quy định.
3.5. Tình hình áp dụng Quy chế phối hợp số 01/QCPH-TTLLTPQG-C53; Quy chế phối hợp số 02/QCPH-TTLLTPQG-C53.
Để đẩy nhanh tiến độ cấp Phiếu LLTP, hạn chế tỷ lệ trễ hẹn cấp Phiếu LLTP, từ ngày 09/2/2015 đến nay, Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương đã phối hợp với TTLLTPQG thực hiện ứng dụng giải pháp "Kiềng ba chân" trong việc xác minh thông tin LLTP đối với trường hợp người nước ngoài, người cư trú tại nhiều địa phương khác nhau.
Kể từ khi bắt đầu áp dụng giải pháp tin học hóa việc tra cứu thông tin theo giải pháp "Kiềng ba chân" và chủ động tra cứu tại cơ sở dữ liệu tại Sở Tư pháp, tỉ lệ trễ hẹn tại Sở Tư pháp đã giảm mạnh và bảo đảm hầu hết các trường hợp cấp Phiếu đúng và sớm hơn thời hạn Luật định.
3.6. Việc triển khai thực hiện Đề án thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến theo Quyết định số 19/QĐ-TTg ngày 08/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ tính đến 30/6/2020.
Để thực hiện có hiệu quả mục tiêu cải cách thủ tục hành chính, đáp ứng tốt hơn yêu cầu cấp Phiếu LLTP của cá nhân, cơ quan, tổ chức, tháng 3/2014, được sự chấp thuận của UBND tỉnh, Sở Tư pháp đã ký kết với bưu điện tỉnh về dịch vụ chuyển trả kết quả cấp Phiếu LLTP qua dịch vụ bưu chính.
Thực hiện Đề án thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến theo Quyết định số 19/QĐ-TTg ngày 08/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 1997/KH-UBND ngày 23/6/2015 về triển khai thực hiện thí điểm cấp Phiếu LLTP qua dịch vụ bưu chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tiếp đó, thực hiện Nghị quyết số 36a/2015/NQ-CP về Chính phủ điện tử và nhằm tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực LLTP, rút ngắn thời gian cấp Phiếu LLTP, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 1417/KH-UBND ngày 12/5/2016 về triển khai thực hiện thí điểm đăng ký cấp Phiếu LLTP trực tuyến trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
Để kịp thời triển khai thực hiện Kế hoạch trên và giúp người dân có thêm sự lựa chọn khi yêu cầu cấp Phiếu LLTP, ngày 17/6/2016, Sở Tư pháp ký kết thỏa thuận hợp tác với Tổng công ty Bưu chính Viettel về việc đăng ký cấp Phiếu LLTP trực tuyến kết hợp với dịch vụ nhận hồ sơ và trả kết quả qua bưu chính.
3.7. Các giải pháp khác được áp dụng nhằm cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Ngoài ra, UBND tỉnh ban hành đã Quyết định số 352/QĐ-UBND ngày 05/02/2018 về việc ban hành Quy chế phối hợp thực hiện liên thông các thủ tục hành chính: cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh; cấp chứng chỉ hành nghề dược; cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Đây cũng là một trong những phương thức mới trong việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cấp Phiếu LLTP.
Nhằm giảm thiểu chi phí bưu chính và đảm bảo cung cấp thông tin đến người dân được nhanh chóng, chính xác và hạn chế đi lại nhiều lần, Ngày 20/9/2019, Sở Tư pháp đã triển khai thực hiện phương thức gửi tin nhắn thông báo đến người dân kết quả cấp Phiếu Lý lịch tư pháp (đối với trường hợp chậm trả kết quả). Khi triển khai phương thức này, người dân sẽ nắm được tình hình xử lý và quá trình tra cứu xác minh hồ sơ hiện tại qua hệ thống tin nhắn của Sở Tư pháp.
II. ĐÁNH GIÁ CHUNG, HẠN CHẾ, BẤT CẬP VÀ NGUYÊN NHÂN
1. Đánh giá chung
1.1. Về hiệu quả thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp tại địa phương
- Tỉnh ủy, UBND tỉnh, chính quyền địa phương, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị luôn quan tâm đến công tác lý lịch tư pháp, UBND tỉnh đã tổ chức triển khai, xây dựng các quy định, quán triệt nội dung lý lịch tư pháp tới công chức, viên chức các đơn vị, tạo sự thống nhất trong nhận thức và triển khai thực hiện. Việc đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, kỹ thuật cho hoạt động quản lý lý lịch tư pháp cũng được tỉnh quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, đáp ứng kinh phí mua sắm trang thiết bị, phương tiện làm việc, kinh phí cho hoạt động xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp của tỉnh.
- Nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp tại địa phương được thực hiện tốt; các văn bản chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai thi hành Luật đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ và mang tính khả thi cao. Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về LLTP được xây dựng và triển khai tương đối đầy đủ, tạo hành lang pháp lý cho việc thực hiện pháp luật về LLTP đi vào cuộc sống.
Các văn bản triển khai, hướng dẫn thi hành đã được UBND tỉnh ban hành khá đầy đủ, chi tiết. Đồng thời, Sở Tư pháp cũng đã có các văn bản thông báo, hướng dẫn, triển khai đến địa phương, các Sở, ban, ngành, các doanh nghiệp và cá nhân, tổ chức trên địa bàn toàn tỉnh. Nhờ vào đó, việc thực hiện pháp luật về LLTP của các cơ quan, nhà nước, tổ chức cũng như của các cá nhân được dễ dàng, thuận lợi hơn.
- Công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về LLTP được thực hiện thường xuyên, các cơ quan, tổ chức, cá nhân biết rõ hơn về LLTP và tuân thủ nghiêm các quy định Luật Lý lịch tư pháp.
1.2. Kết quả thực hiện nhiệm vụ xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại địa phương theo mô hình cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp 02 cấp hiện nay
- Đội ngũ công chức, viên chức, người lao động của Sở Tư pháp nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm trong việc xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Hiện nay, Bình Dương đã giải quyết được toàn bộ thông tin lý lịch tư pháp tồn đọng. Mặc dù khối lượng công việc trong hoạt động xây dựng, quản lý, sử dụng, khai thác cơ sở dữ liệu LLTP và cấp phiếu LLTP ngày càng lớn, tuy nhiên cán bộ công chức làm công tác LLTP vẫn đảm bảo thực hiện, hoàn thành tốt được công việc. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP tại Sở Tư pháp được chú trọng, đáp ứng yêu cầu của Luật Lý lịch tư pháp; mang tính kịp thời, đầy đủ trong cập nhật, xử lý thông tin; đảm bảo chất lượng của cơ sở dữ liệu.
- Các cơ quan Tòa án, cơ quan Thi hành án, Công an, Viện kiểm sát, UBND cấp xã… phối hợp với Sở Tư pháp cung cấp, tra cứu, xác minh, rà soát thông tin LLTP hiện nay khá đầy đủ, chính xác, đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc phối hợp trong việc bổ sung hồ sơ lý lịch tư pháp của các đơn vị còn chưa được đảm bảo, thời gian cung cấp thông tin bổ sung chậm, chưa đầy đủ.
1.3. Đánh giá về kết quả thực hiện công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp
- Công tác cấp Phiếu LLTP đã cơ bản đáp ứng yêu cầu của người dân và thể hiện vai trò quan trọng của Phiếu LLTP trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Trong 10 năm thực hiện Luật LLTP (2010-2020). Ngoài ra, để tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho người dân, Sở Tư pháp cũng đã triển khai nhiều phương thức nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp như: Trực tiếp; bưu chính, trực tuyến; đăng ký nộp hồ sơ lý lịch tư pháp trực tuyến kết hợp với nhận và trả kết quả qua bưu điện; Trả kết quả qua hình thức: Trực tiếp, bưu chính.
- Đồng thời, Bình Dương là tỉnh đầu tiên trên cả nước thực hiện liên thông các thủ tục hành chính: Cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh; Cấp chứng chỉ hành nghề dược; Cấp phiếu Lý lịch tư pháp trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
Với mục tiêu cải cách thủ tục hành chính trong việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho tổ chức và công dân, việc triển khai phương thức liên thông các thủ tục hành chính: cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh; cấp chứng chỉ hành nghề dược; cấp Phiếu lý lịch tư pháp là một trong những phương thức mới trong việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cấp Phiếu LLTP, giúp cá nhân có thêm lựa chọn phù hợp khi yêu cầu cấp Phiếu LLTP và tiết kiệm được thời gian, chi phí đi lại khi liên hệ với Sở Tư pháp và Sở Y tế thực hiện một số thủ tục hành chính.
Tuy nhiên, trong quá trình phối hợp xác minh thông tin án tích của các cá nhân với các cơ quan có liên quan, hầu hết các đơn vị trả lời công văn đều quá thời hạn luật định, dẫn đến tình trạng trả kết quả cho cá nhân có yêu cầu cấp Phiếu LLTP bị chậm so với ngày hẹn trả (với những nguyên nhân như: công văn gửi đi bị thất lạc; hồ sơ lưu trữ khá lâu, không còn lưu trữ; cán bộ tại các đơn vị có nhiều đầu việc,…).
1.4. Đánh giá về mức độ, hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác lý lịch tư pháp
Sở Tư pháp hiện vẫn đang sử dụng Phần mềm quản lý LLTP phiên bản dùng chung của Bộ Tư pháp, đa phần đã sử dụng hết các các tính năng của phần mềm trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và cấp Phiếu LLTP. Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương đã cung cấp, trao đổi thông tin dưới dạng điện tử được khoảng 16.388 bản lý lịch tư pháp đến TTLLTPQG.
Việc trao đổi, cung cấp thông tin giữa Sở Tư pháp với Trung tâm LLTP quốc gia, các Sở Tư pháp khác: Kể từ Quý II/2018, Sở Tư pháp đã triển khai việc cung cấp thông tin qua thư điện tử với các Sở Tư pháp trên cả nước.
2. Những hạn chế, bất cập
2.1. Về mặt thể chế trong lĩnh vực lý lịch tư pháp hiện nay
Pháp luật về LLTP so với các quy định về LLTP của các luật có liên quan chưa thống nhất, đồng bộ. Luật LLTP được ban hành năm 2009, sau 10 năm thi hành, hiện nay tình hình đất nước đã có nhiều chuyển biến lớn về chính trị, kinh tế - xã hội, Hiến pháp năm 2013 được ban hành và có những nội dung tư tưởng mới về việc ghi nhận và bảo vệ quyền con người, quyền công dân mà Luật LLTP chưa kịp cập nhật.
2.2. Trong thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp
Cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm cho công tác LLTP, đặc biệt là kho lưu trữ hồ sơ bằng giấy tại Sở Tư pháp chưa đáp ứng được yêu cầu. Tại các cơ quan có trách nhiệm cung cấp thông tin, kinh phí để phục vụ cho hoạt động cung cấp thông tin LLTP để xây dựng Cơ sở dữ liệu LLTP đều được lấy từ kinh phí hoạt động thường xuyên của các cơ quan, đơn vị.
2.3. Trong xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp; về mô hình cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp 02 cấp đối với hoạt động xây dựng cơ sở dữ liệu hiện nay.
Theo quy định của Luật LLTP, hiện nay có 2 cấp quản lý LLTP là TTLLTPQG và Sở Tư pháp. Mô hình quản lý này rất khả thi khi mới có hiệu lực, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan trong việc cung cấp, tiếp nhận thông tin LLTP.
Tuy nhiên, lượng thông tin LLTP ngày càng tăng, khối lượng thông tin Sở Tư pháp và các cơ quan có liên quan trao đổi, cung cấp và tiếp nhận rất lớn. Đồng thời, việc trao đổi thông tin LLTP giữa Trung ương và địa phương ngày càng nhiều, tốn rất nhiều kinh phí, qua nhiều khâu, nhiều đầu mối nên khó đảm bảo về tính chính xác, đồng bộ dữ liệu, bảo mật thông tin.
2.4. Trong công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp
Tình trạng sử dụng Phiếu LLTP số 2 không đúng mục đích ngày càng gia tăng. Thực tế giải quyết yêu cầu cấp Phiếu LLTP cho thấy, cá nhân yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 không xuất phát từ yêu cầu muốn biết về nội dung LLTP của mình như quy định của Luật LLTP mà chủ yếu là để hoàn thiện hồ sơ để làm một số thủ tục.
Khi Phiếu LLTP số 2 được cấp và sử dụng công khai có thể dẫn đến hệ lụy cho cá nhân khi tái hòa nhập cộng đồng, hạn chế cơ hội tìm kiếm việc làm, cơ hội được nhập cảnh, du học, định cư ở nước ngoài đối với người đã từng bị kết án (mặc dù người đó đã được xóa án tích) làm hạn chế ý nghĩa nhân đạo của chế định xóa án tích, xâm phạm bí mật đời tư của công dân.
3. Nguyên nhân
3.1. Nguyên nhân chủ quan
Do một số cơ quan quan tâm chưa đúng mức về vị trí, vai trò của công tác LLTP nói chung, công tác xây dựng Cơ sở dữ liệu LLTP nói riêng.
Nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức, kể cả những người làm công tác tư pháp còn chưa đầy đủ và đúng mức về vai trò, ý nghĩa của LLTP, cán bộ đã được tham gia đào tạo về nghiệp vụ LLTP lại điều chuyển sang làm công việc khác theo chính sách luân chuyển cán bộ.
Bản thân các cá nhân chưa ý thức được tầm quan trọng của thông tin nhân thân, quyền của bản thân nên họ vẫn yêu cầu cấp phiếu LLTP số 2 và nộp cho các cơ quan. Hoặc các cơ quan, tổ chức yêu cầu cá nhân phải bổ sung phiếu LLTP số 2 và các cá nhân đó bắt buộc phải nộp nhằm đảm bảo nhu cầu cá nhân. Hiện nay, cũng chưa có quy định cụ thể về việc các cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu LLTP số 2.
3.2. Nguyên nhân khách quan:
Trong công tác phối hợp, Sở Tư pháp và các cơ quan có liên quan trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho các trường hợp có án tích còn chậm, chưa được đầy đủ do một số thông tin LLTP đã quá lâu; một số Tòa án, Viện kiểm sát, Thi hành án không còn lưu trữ được thông tin án tích của người đề nghị cấp Phiếu LLTP hoặc hồ sơ bị mất mát, hư hỏng. Mặt khác, sự phối hợp trong việc tra cứu, xác minh, trao đổi, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp tại một số địa phương còn chưa nhịp nhàng do số lượng cán bộ thực hiện công tác LLTP tại Sở Tư pháp và các cơ quan Tòa án, Viện Kiểm sát, Thi hành án,...còn ít và đều là kiêm nhiệm. Do đó, đối với trường hợp phải xác minh điều kiện đương nhiên được xóa án tích thì việc trả kết quả Phiếu LLTP thường bị trễ hơn so với ngày hẹn trả kết quả. Hầu hết các thông tin LLTP (thông tin LLTP trước ngày 01/7/2010) do các cơ quan này gửi cho Sở Tư pháp đều quá thời hạn luật định. Do đó, Sở Tư pháp không thể cập nhật, bổ sung LLTP được đầy đủ và đúng thời gian quy định.
Chưa có quy định rõ trong trường hợp các cơ quan không cung cấp kịp thời, đúng thời hạn các thông tin lý lịch tư pháp khi Sở Tư pháp có công văn đề nghị xác minh về các điều kiện xóa án tích. Vì vậy, dẫn đến việc trả kết quả đều trễ thời hạn so với quy định.
Nhiều cơ quan có trách nhiệm cung cấp thông tin LLTP chưa được đầu tư kinh phí, trang thiết bị, nhân lực cho công tác này, chưa có giải pháp công nghệ thông tin đồng bộ trong việc kết nối, chia sẻ thông tin.
III. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
1. Các giải pháp hoàn thiện thể chế
- Bãi bỏ quy định về loại Phiếu lý lịch tư pháp số 2
- Mở rộng quy định về thẩm quyền, thủ tục cấp Phiếu Lý lịch tư pháp
- Bổ sung quy định về thời hạn của Phiếu lý lịch tư pháp
- Quy định riêng về thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp đối với các trường hợp cần xác minh điều kiện đương nhiên được xóa án tích
- Cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong việc phối hợp cung cấp thông tin lý lịch tư pháp
2. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về lý lịch tư pháp
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đầu tư cơ sở vật chất xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; giải quyết khiếu nại, kiến nghị của người dân
- Phối hợp chặt chẽ giữa Sở Tư pháp và các cơ quan khác có liên quan trong việc trao đổi, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp