Ngày 28/4/2020, Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 03/2020/TT-BTP ban hành Quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/6/2020. Quyết định số 09/2008/QĐ-BTP ngày 08/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý hết hiệu lực kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực.
Trợ giúp pháp lý là một nghề đặc thù, cung cấp dịch vụ pháp lý không thu tiền cho người nghèo, đối tượng chính sách thuộc diện người được trợ giúp pháp lý. Người thực hiện trợ giúp pháp lý có bổn phận bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý, từ đó góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý, bình đẳng trước pháp luật. Vì vậy, Quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý ban hành kèm theo Thông tư số 03/2020/TT-BTP gồm có 8 Điều quy định các quy tắc ứng xử chuẩn mực đối với người thực hiện trợ giúp pháp lý trong suốt quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý, từ khi tiếp nhận đến khi kết thúc vụ việc.
Một số điểm mới của Quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý:
- Quy tắc về sự liêm chính: Việc đặt ra yêu cầu về tính liêm chính sẽ góp phần bảo đảm để việc thực hiện trợ giúp pháp lý hướng tới mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý.
- Quy tắc độc lập khi thực hiện trợ giúp pháp lý: Tính độc lập là một trong những yêu cầu quan trọng nhất của người thực hiện TGPL, mang tính xuyên suốt khi hành nghề, đặc biệt khi tham gia tố tụng. Thực hiện nguyên tắc này đòi hỏi người thực hiện trợ giúp pháp lý trong quá trình thực hiện vụ việc phải tự mình đánh giá các tình tiết, chứng cứ của vụ việc mà không chịu ảnh hưởng, tác động của bất cứ cá nhân nào, đồng thời không được để lợi ích của mình hoặc lợi ích của cá nhân, cơ quan, tổ chức khác ảnh hưởng đến việc thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý.
- Quy tắc bảo mật thông tin trong trợ giúp pháp lý: Ngoài việc kế thừa những quy định giữ bí mật thông tin về vụ việc tại Quyết định số 09/2008/QĐ-BTP, Quy tắc này bổ sung yêu cầu giữ bí mật đối với thông tin về vụ việc, việc trợ giúp pháp lý, người được trợ giúp pháp lý mà mình biết được không chỉ trong quá trình thực hiện vụ việc mà ngay cả khi vụ việc đã kết thúc; không được sử dụng thông tin mà mình có được để gây bất lợi cho người được trợ giúp pháp lý, gây mất trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đạo đức xã hội.
- Quy tắc ứng xử của trợ giúp viên pháp lý với người tập sự trợ giúp pháp lý: Đây là một quy tắc mới bởi chế định tập sự là một chế định mới theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017. Trợ giúp viên pháp lý với vai trò là người hướng dẫn tập sự cần có bổn phận tận tình truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm nghề nghiệp giúp người tập sự tiếp thu kiến thức để họ trưởng thành trong nghề nghiệp, tự tin, vững vàng khi thực hiện trợ giúp pháp lý cho người dân./.