Thực hiện các quy định về giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015; Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, vừa qua tại Hà Nội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị phản biện xã hội dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Hội nghị có sự tham gia của nhiều chuyên gia luật học, chuyên gia pháp lý, các tổ chức chính trị xã hội và đại diện các cơ quan có liên quan. Đồng chí Ngô Sách Thực, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì Hội nghị.
Sau khi nghe đại diện Bộ Tư pháp giới thiệu những nội dung cơ bản của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Đồng chí Ngô Sách Thực, đại diện Ban Thường trực trình bày định hướng và những nội dung trọng tâm cần phản biện bao gồm: (1) các quy định của Luật về phân công, phối hợp trong hoạt động lập pháp; (2) Về hình thức văn bản quy phạm pháp luật liên tịch giữa MTTQ Việt Nam và cơ quan nhà nước; (3) Nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; (4) về thẩm quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam tham gia xây dựng pháp luật; (5) Về quy trình, thủ tục MTTQ Việt Nam tham gia xây dựng pháp luật; (6) Về bảo đảm cho việc tham gia xây dựng pháp luật của MTTQ Việt Nam.
Tại Hội nghị các ý kiến đều cho rằng, kể từ khi được ban hành, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (Luật năm 2015) đã góp phần hoàn thiện hơn hành lang pháp lý cho hoạt động xây dựng, ban hành VBQPPL. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động xây dựng, ban hành VBQPPL. Tuy nhiên, bên cạnh điểm tích cực thì còn có những hạn chế, vướng mắc nhất định, đặc biệt là những nội dung quy định liên quan đến sự phân công, phối hợp trong hoạt động lập pháp.
Các ý kiến đều cho rằng, sự phân công, phối hợp như vậy là chưa hợp lý bởi Hiến pháp năm 2013 đã xác định một cách minh bạch Quốc hội là cơ quan thực hiện quyền lập hiến, lập pháp; Chính phủ thực hiện quyền hành pháp và Tòa án nhân dân thực hiện quyền tư pháp. Vì vậy, cần phải sửa đổi Luật năm 2015 theo hướng cơ quan soạn thảo phải chịu trách nhiệm đến cùng đối với dự án Luật
Về hình thức văn bản liên tịch, các ý kiến đều cho rằng việc bổ sung hình thức Nghị quyết liên tịch 03 bên giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam là hợp lý.
Về thẩm quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam tham gia xây dựng pháp luật; quy trình, thủ tục MTTQ Việt Nam tham gia xây dựng pháp luật; bảo đảm cho việc tham gia xây dựng pháp luật của MTTQ Việt Nam, các ý kiến cho rằng, để quy định quy trình tham gia của MTTQ vào xây dựng pháp luật trong luật này cần có thời gian dài hơi để nghiên cứu và xây dựng quy trình. Việc đưa vào dự án Luật sửa đổi bổ sung Luật năm 2015 trong giai đoạn thời gian vật chất không còn như hiện nay là khó khả thi. Cần nghiên cứu kỹ lưỡng để đưa vào Luật sửa đổi toàn diện của Luật 2015.
Các chuyên gia cho rằng trong luật này cần thiết kế cơ chế lấy ý kiến nhân dân, quy định rõ về thời gian và điều kiện, kinh phí thực hiện.
Các chuyên gia cũng dành thời gian phân tích sâu về việc đưa MTTQ tham gia phản biện các dự án luật vào một khâu bắt buộc trong quy trình xây dựng Luật thì trước tiên, phía MTTQ cần phải tăng cường năng lực, trách nhiệm để tham gia phản biện ngay từ đầu, từ khi bắt đầu manh nha chính sách pháp luật, MTTQ tham gia càng sớm càng tốt, vừa giám sát, vừa phản biện. Để đảm bảo hiệu quả các ý kiến cho rằng MTTQ có thể đề xuất xây dựng Luật giám sát và phản biện xã hội mà không cần thiết đưa quy trình phản biện xã hội vào Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Đào Hồng Minh
Nguồn: https://xdpl.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/tin-hoat-dong.aspx?ItemID=231