Ngày 27/01/2023, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ban hành Thông tư số 07/2023/TT-BQP hướng dẫn Nghị định 120/2013/NĐ-CP và Nghị định 37/2022/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quản lý bảo vệ biên giới quốc gia; trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Trong các nội dung cơ bản có hướng dẫn về cách xác định "Lý do chính đáng" được quy định tại Điều 6, Điều 7, Điều 11, Điều 12 Nghị định 120/2013/NĐ-CP , được sửa đổi, bổ sung tại khoản 8, khoản 9, khoản 12, khoản 13 Điều 1 Nghị định 37/2022/NĐ-CP .Theo đó, được xem là có "lý do chính đáng" khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Người phải thực hiện kiểm tra hoặc khám sức khỏe thực hiện NVQS; khám sức khỏe tuyển chọn sĩ quan dự bị; chấp hành lệnh gọi nhập ngũ; gọi đi đào tạo sĩ quan dự bị; gọi tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu nhưng bị ốm đau, tai nạn hoặc trên đường đi bị ốm đau, tai nạn phải điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
- Thân nhân: Cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ hoặc cha chồng, mẹ chồng; cha nuôi, mẹ nuôi; người nuôi dưỡng hợp pháp; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi hợp pháp bị ốm đau, tai nạn nặng đang điều trị tại cơ sở KBCB.
- Thân nhân quy định nêu trên chết nhưng chưa tổ chức tang lễ hoặc tang lễ chưa kết thúc.
Ngoài ra hành vi "gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình" quy định tại khoản 8 Điều 1 Nghị định số 37/2022/NĐ-CP là một trong các trường hợp sau:
- Sử dụng các biện pháp cố tình làm thay đổi tình trạng sức khỏe của bản thân ngay trước hoặc trong quá trình khám sức khỏe nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự và đã được cơ quan có thẩm quyền kết luận đó là hành vi gian dối, như: Sử dụng các loại thuốc, chất kích thích, chất cấm; tự gây thương tích, tổn hại sức khỏe của bản thân, hoặc biện pháp khác làm thay đổi tình trạng sức khỏe của bản thân.
- Sửa chữa kết quả phân loại sức khỏe của bản thân trong thực hiện kiểm tra hoặc khám sức khỏe nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự.
- Nhờ người khác kiểm tra hoặc khám sức khỏe thay.
Thông tư 07/2023/TT-BQP có hiệu lực từ ngày 14/3/2023 và thay thế Thông tư 95/2014/TT-BQP./.