TRỢ GIÚP PHÁP LÝ BÌNH DƯƠNG:
NHÌN LẠI CHẶNG ĐƯỜNG 20 NĂM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Trợ giúp pháp lý (viết tắt là TGPL) là một bộ phận quan trọng
trong hệ thống chính sách an sinh, xã hội của quốc gia, thể hiện chính sách nhân
đạo, dân chủ của nước ta. Ngày 06/9/1997 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết
định số 734/TTg về việc thành lập tổ chức TGPL cho người nghèo và đối tượng
chính sách.
Căn cứ Quyết định 734/TTg của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân tỉnh Bình Dương đã thành lập Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh
Bình Dương theo Quyết định số 162/1998/QĐ-CT ngày 07/11/1998.
(Một
số hình ảnh về Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Bình Dương )
Trung tâm có chức năng cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người
được trợ giúp pháp lý, giúp họ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, nâng
cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; góp phần vào
việc phổ biến, giáo dục pháp luật, giải quyết các vướng mắc, tranh chấp pháp
luật, bảo vệ công lý, bảo đảm công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế tranh chấp
và vi phạm pháp luật. Ngoài ra, Trung tâm còn có chức năng tư vấn pháp lý về
thủ tục hành chính và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp tại Khu hành chính mở của
Tòa nhà Trung tâm Hành chính tỉnh .
(Hình
ảnh về hoạt động tư vấn pháp luật tại trụ sở Trung tâm)
Chặng
đường 20 năm hình thành và phát triển của Trung tâm là chặng đường với muôn vàn
khó khăn, thử thách nhưng lại vô cùng vinh quang. Khi mới thành lập Trung tâm
TGPL chỉ có 03 người gồm 01 Giám đốc và 02 Chuyên viên, các hoạt động TGPL chưa
đa dạng, chủ yếu là tư vấn pháp luật cho người dân, số lượng vụ việc còn ít do
trợ giúp pháp lý là lĩnh vực mới, chưa nhiều người biết đến trợ giúp pháp lý
nói chung cũng như Trung tâm TGPL nói riêng. Nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao
của Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân và Giám đốc Sở Tư pháp, Trung tâm TGPL đã từng
bước củng cố, kiện tòan tổ chức bộ máy, chất lượng đội ngũ viên chức ngày càng
được nâng cao, các hoạt động TGPL được triển khai rộng khắp trên địa bàn tỉnh
bằng nhiều hình thức đa dạng, số lượng vụ việc TGPL tăng dần qua từng năm và
đặc biệt là từ năm 2016, sau khi triển khai Đề án đổi mới công tác TGPL, thì số
lượng vụ việc tham gia tố tụng đã tăng lên nhiều lần so với những năm trước
đây.
Trong 20 năm qua, Trung tâm đã thực hiện là 84.323 vụ việc,
trong đó số vụ việc tham gia tố tụng là 578
vụ việc, đại diện ngoài tố tụng là 24 vụ việc.
Hoạt động trợ giúp lưu động, được quan tâm thực hiện thường xuyên.
Trung tâm TGPL đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể trong tỉnh, các
Hội của người khuyết tật tổ chức nhiều đợt TGPL lưu động cho đồng bào vùng sâu,
vùng xa, thanh niên công nhân tại khu nhà trọ, nông trường cao su, người khuyết
tật tại các cơ sở bảo trợ. Từ năm 1998 đến nay, Trung tâm đã tổ chức được 1.170 đợt TGPL lưu
động, tư vấn được 7.227
vụ việc, tuyên truyền nhiều văn bản pháp luật mới đến người dân, cấp phát hàng
ngàn tờ gấp pháp luật cho người dân tham dự. Hoạt động tư vấn pháp luật, trợ
giúp pháp lý lưu động của Trung tâm TGPL không chỉ góp phần tháo gỡ kịp thời
các khó khăn vướng mắc pháp luật cho người dân mà còn góp phần tích cực trong
công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tại địa phương, phối hợp với
chính quyền địa phương trong giải quyết vướng mắc của người dân, đáp ứng được
phần nào nguyện vọng của quần chúng nhân dân, góp phần nâng cao nhận thức, hiểu
biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân.
(Hình
ảnh về buổi trợ giúp pháp lý lưu động cho trại viên Trung tâm cai
nghiện Tân Định - Tân Uyên)
Đối với hoạt động trợ giúp pháp lý bằng hình thức tham gia tố
tụng, Trung tâm TGPL đã từng bước khẳng định được vị thế của mình trong hoạt
động tố tụng tại địa phương. Có những vụ án phức tạp, gây bức xúc dư luận đều
có sự tham gia của đội ngũ người thực hiện TGPL của Trung tâm TGPL như vụ bé
Nguyễn Thị Kim Ngân bị mẹ đẻ và gã chồng hờ hành hạ đánh đập và gần đây là vụ
bé Võ Thị Phương Uyên bị cha dượng hành hạ v.v. Nhiều trường hợp đã bảo vệ
thành công quyền và lợi ích hợp pháp cho người được TGPL, được các cơ quan tiến
hành tố tụng chấp nhận quan điểm bào chữa, yêu cầu trả hồ sơ điều tra bổ sung,
cho bị cáo được hưởng án treo, giảm nhẹ, miễn trách nhiệm hình sự…Trong quá
trình tham gia tố tụng và đại diện ngoài tố tụng, đội ngũ người thực hiện TGPL
của Trung tâm cũng được các cơ quan tiến hành tố tụng đánh giá tốt về thái độ
làm việc cũng như về năng lực chuyên môn, người được trợ giúp pháp lý đánh giá
cao về thái độ phục vụ và hài lòng về chất lượng dịch vụ pháp lý được cung cấp.
(Hình
ảnh Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm đang giải thích quyền được trợ giúp pháp lý cho bị can tại nhà tạm giữ công an huyện)
Hoạt động truyền thông của Trung tâm TGPL trong những năm qua đạt
được rất nhiều kết quả nổi bật, trong đó có nhiều hình thức tuyên truyền chỉ
riêng có ở Bình Dương như tổ chức cuộc thi tìm hiểu Luật TGPL; mô hình
"Giỏ pháp luật"; chương trình tư vấn pháp luật trực tiếp trên Đài
Truyền hình, đài phát thanh tỉnh Bình Dương; tuyên truyền luật TGPL tại các
trại tạm giam, nhà tạm giữ; cấp phát tờ gấp pháp luật chữ nổi cho những người
khiếm thị v.v.
(Hình
ảnh Chương trình tư vấn pháp luật trực tiếp trên Đài Truyền hình của Trung tâm
TGPL Bình Dương)
(Hình
ảnh về cấp phát tờ gấp pháp luật vào các giỏ pháp luật ở các khu nhà trọ
tại địa bàn phường An Phú, thị xã Thuận An,tỉnh Bình Dương )
Bằng những nỗ lực không ngừng nghỉ trong hoạt động cung cấp dịch vụ
pháp lý cho người dân, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Bình Dương đã
đem khái niệm "trợ giúp pháp lý" đến gần dân hơn, hiện thực hóa công
tác trợ giúp pháp lý trong đời sống xã hội. Thực tiễn chứng minh, từ chỗ người
dân chưa biết "trợ giúp pháp lý là gì" thì đến nay Trung tâm đã và
đang trở thành địa chỉ tin cậy để giúp đỡ những đối tượng thuộc nhóm yếu thế
bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong các tranh chấp pháp lý, trở
thành cầu nối góp phần nâng cao nhận thức pháp luật của người dân tỉnh
nhà, đảm bảo quyền bình đẳng trong tiếp cận công lý.
Với những kết quả đã đạt được, năm 2005, Trung tâm TGPL được Thủ
tướng Chính phủ tặng bằng khen vì có nhiều thành tích trong công tác từ năm
2002 đến năm 2004, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ
tổ quốc; nhiều năm liền đã được Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Chủ tịch UBND tỉnh và
Giám đốc Sở Tư pháp tặng bằng khen, Giấy khen vì đã hoàn thành xuất sắc nhiệm
vụ được giao.
Sau 20 năm hoạt động, mặc dù còn một số tồn tại, hạn chế nhất định
nhưng có thể nói hoạt động trợ giúp pháp lý của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh
Bình Dương đã có những đóng góp tích cực trong ngành Tư pháp địa phương. Nhìn
lại chặng đường đã qua, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Bình Dương có quyền tự hào
về những thành tích đã đạt được trong công tác TGPL, những cống hiến có ý nghĩa
sâu sắc trong chiến lược cải cách tư pháp ở tỉnh nhà, góp phần thực thi dân chủ
xã hội chủ nghĩa, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn ở địa phương. Từ
đó, góp phần tạo niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; góp phần vào
sự nghiệp cải cách hành chính, cải cách tư pháp và xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Hoàng Yến - Trung tâm TGPL