Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp, UBND tỉnh Bình Dương đã cụ thể hóa, quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện Chỉ số cải thiện các quy định của pháp luật phù hợp, đồng bộ, toàn diện, bám sát chương trình, kế hoạch công tác, chỉ đạo của ngành và kịp thời tham mưu ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành. Ngoài ra, cũng ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo đến các cơ quan, đơn vị, địa phương nhằm triển khai thực hiện các Kế hoạch gắn với các nhiệm vụ chuyên môn của ngành. Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã bám sát chương trình, kế hoạch đề ra đầu năm, lồng ghép triển khai có hiệu quả. Nhìn chung, công tác chỉ đạo điều hành tiếp tục được đổi mới, sâu sát, quyết liệt cùng với sự nỗ lực và tinh thần trách nhiệm cao của các ngành, các cấp, bám sát các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm của Chính phủ, của Bộ tư pháp. Ngày 14/12/2020, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã ban hành Báo cáo số 326/BC-UBND về tình hình, kết quả thực hiện cải thiện Chỉ số cải thiện chất lượng các quy định của pháp luật, kết quả đạt nhiều nổi bật, cụ thể:
- Về lập đề nghị xây dựng văn bản QPPL:
Hầu hết các Nghị quyết, Quyết định QPPL của HĐND, UBND tỉnh đều lập đề nghị xây dựng trước khi soạn thảo. Riêng đối với các đề nghị xây dựng Nghị quyết quy định chính sách, biện pháp nhằm bảo đảm thi hành Hiến pháp, Luật, văn bản QPPL của cơ quan nhà nước cấp trên; biện pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh địa phương; biện pháp có tính chất đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương thì trước khi trình Thường trực HĐND tỉnh, cơ quan đề nghị xây dựng văn bản luôn tổng kết thực tiễn đã xảy ra trên địa bàn tỉnh, xây dựng và đánh giá tác động của từng chính sách, đánh giá thực trạng các vấn đề liên quan đến chính sách và gửi lấy ý kiến các đối tượng có liên quan, mà nhất là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của chính sách, đảm bảo được sự tham gia rộng rãi của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong đề nghị xây dựng văn bản. Năm 2020, Sở Tư pháp đã thực hiện thẩm định 06/06 đề nghị xây dựng Nghị quyết QPPL do các cơ quan, đơn vị tham mưu cho UBND tỉnh lập đề nghị xây dựng văn bản QPPL trình Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh (gọi tắt là HĐND). Nội dung thẩm định phù hợp với quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015; Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
- Về xây dựng, ban hành văn bản QPPL:
Trong năm 2020, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành 33 văn bản QPPL trên tất cả các lĩnh vực (trong đó: 05 Nghị quyết của HĐND tỉnh; 28 Quyết định của UBND tỉnh). Công tác xây dựng văn bản được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo trình tự, thủ tục ban hành văn bản. Các ý kiến góp ý đều được các sở, ngành tiếp thu; việc thẩm định Nghị quyết trước các kỳ họp HĐND đảm bảo chất lượng, các văn bản được ban hành đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp. Sở Tư pháp đã thực hiện 50 lượt thẩm định dự thảo văn bản QPPL (giảm 18 văn bản so với cùng kỳ năm 2019, tỷ lệ 26,5%), góp ý 66 dự thảo văn bản QPPL (giảm 09 văn bản so với cùng kỳ năm 2019, tỷ lệ 8,5%) và 31 dự thảo văn bản cá biệt, đạt 100% văn bản gửi đến Sở Tư pháp. Công tác thẩm định văn bản QPPL được thực hiện đúng quy định của Luật Ban hành văn bản QPPL, các dự thảo văn bản trước khi trình UBND ban hành đều được Sở Tư pháp thẩm định; báo cáo thẩm định cơ bản đạt chất lượng, nhiều ý kiến của cơ quan thẩm định được đánh giá cao, góp phần ngăn chặn ngay từ đầu những vấn đề không khả thi hoặc có dấu hiệu trái pháp luật của văn bản. Các sở, ngành được giao chủ trì soạn thảo văn bản đều chủ động gửi dự thảo văn bản đến Sở Tư pháp để đề nghị thẩm định theo quy định của pháp luật. Công tác thẩm định tại Sở Tư pháp luôn đảm bảo kịp thời, rút ngắn thời gian, có chất lượng, trọng tâm đi vào nội dung chiều sâu, tăng tính phân tích, phản biện chặt chẽ.
- Về xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết:
Căn cứ Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 và Nghị định số 34/2016/NĐ-CP, trong năm 2020, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tư pháp có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh và các cơ quan, tổ chức có liên quan lập và trình Chủ tịch UBND tỉnh danh mục quyết định của UBND quy định chi tiết luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước. Theo đó, ngày 24/8/2020, Sở Tư pháp có Công văn số 1454/STP-XDKT về việc đề xuất, lập danh mục Quyết định của UBND tỉnh quy định chi tiết các nội dung được Luật giao. Trên cơ sở kết quả đề nghị của các sở, ngành tỉnh và ý kiến thống nhất của Văn phòng Uỷ ban nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định 2916/QĐ-UBND ngày 30/9/2020 về Danh mục Quyết định của UBND tỉnh quy định chi tiết các nội dung được giao trong các Luật được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 9. Theo đó, UBND tỉnh đã giao Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì xây dựng các văn bản quy định chi tiết của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng chống thiên tai và Luật Đê điều, Luật Xây dựng (sửa đổi) năm 2020.
Trên cơ Kế hoạch số 311/KH-UBND ngày 21/01/2020 của UBND tỉnh theo dõi tình hình THPL về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh năm 2020; Quyết định 2916/QĐ-UBUB ngày 30/9/2020 về Danh mục Quyết định của UBND tỉnh quy định chi tiết các nội dung được giao trong các Luật được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 9, UBND tỉnh chỉ đạo: "Sở Tư pháp có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt Quyết định này và thực hiện góp ý, thẩm định dự thảo văn bản QPPL theo đúng quy định của pháp luật". Qua đó, đã kịp thời phối hợp với các sở, ngành tỉnh tham mưu cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế các văn bản QPPL chưa phù hợp với quy định pháp luật hiện hành hoặc tình hình thực tiễn địa phương. Trong năm 2020, UBND tỉnh được Trung ương giao ban hành 03 văn bản QPPL để quy định chi tiết Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng chống thiên tai và Luật Đê điều, Luật Xây dựng (sửa đổi). Tuy nhiên, đến ngày 01/01/2021 các luật trên mới có hiệu lực thi hành, bên cạnh đó văn bản quy định chi tiết thi hành các luật chưa được Chính phủ ban hành, do đó, chưa có cơ sở để xây dựng các dự thảo văn bản được giao.
- Về đánh giá việc cải thiện chất lượng các quy định pháp luật:
Nhìn chung, chất lượng ban hành các văn bản QPPL của HĐND, UBND cấp tỉnh nâng lên rõ rệt, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, mang tính khả thi cao; hệ thống văn bản QPPL của tỉnh ban hành đã điều chỉnh cơ bản các mặt của đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương. Các văn bản ban hành được triển khai thực hiện thống nhất từ tỉnh đến cơ sở; đồng thời, có tác động rất lớn, tạo hành lang pháp lý trong việc bảo đảm hoạt động hiệu quả của bộ máy nhà nước, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của nhà nước và Nhân dân; góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương. Hiện tại, có 09 văn bản pháp luật do HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành, còn hiệu lực liên quan đến công tác xây dựng, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL; tạo cơ sở pháp lý, góp phần đưa công tác xây dựng, ban hành, kiểm tra, rà soát văn bản QPPL đi vào nề nếp, đúng quy định pháp luật.
Năm 2020, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 539/KH-UBND ngày 11/02 /2020 về Công tác phổ biến giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; chuẩn tiếp cận pháp luật; tủ sách pháp luật năm 2020. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh quan tâm thực hiện, thường xuyên tổ chức hoặc lồng ghép các nội dung quy định của pháp luật vào các buổi hội nghị, hội thảo, phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài Phát thanh và Truyền hình, Báo Bình Dương, Cổng thông tin điện tử của tỉnh… để các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tìm hiểu và thực hiện. Việc lồng ghép các nội dung trọng tâm của tỉnh, trong đó công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung cải thiện Chỉ số cải thiện chất lượng các quy định của pháp luật được triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú mang lại hiệu quả tích cực.
UBND tỉnh ban hành Kế hoạch kiểm tra, xử lý, rà soát và hệ thống hóa văn bản QPPL năm 2020 trên địa bàn tỉnh Bình Dương (tại Quyết định số 286/QĐ-UBND ngày 04/02/2020). Trên cơ sở Kế hoạch của UBND tỉnh, các địa phương cũng ban hành kế hoạch triển khai thực hiện công tác kiểm tra, xử lý, rà soát và hệ thống hóa văn bản QPPL năm 2020 tại địa phương. Kết quả:
Sở Tư pháp giúp UBND tỉnh tự kiểm tra 31 văn bản (tăng 05 văn bản so với cùng kỳ năm 2019), kiểm tra theo thẩm quyền 04 văn bản QPPL do HĐND, UBND cấp huyện ban hành và gửi về Sở Tư pháp (bằng với năm 2019), đạt 100% văn bản được gửi đến. Qua kiểm tra không phát hiện văn bản có sai sót.
Tình hình xử lý văn bản trái pháp luật của Ủy ban nhân dân tỉnh đã được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra Kết luận số 51/KL-KTrVB ngày 20/5/2020 của Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đối với "Quyết định số 34/2018/QĐ-UBND ngày 20/12/2018 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương về việc ban hành đơn giá dịch vụ đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (dạng riêng lẻ) trên địa bàn tỉnh Bình Dương", Ủy ban nhân dân tỉnh đã có Báo cáo số 149/BC-UBND tỉnh ngày 24/6/2020 về tình hình xử lý đối với Quyết định số 34/2018/QĐ-UBND và ban hành Quyết định số 15/2020/QĐ-UBND ngày 09/7/2020 bãi bỏ toàn bộ Quyết định số 34/2018/QĐ-UBND.
Ngoài ra, trong năm 2020, Tỉnh đã chỉ đạo Sở Tư pháp cũng phối hợp với các sở, ngành có liên quan thực hiện tự kiểm tra 17 văn bản QPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành liên quan đến lĩnh vực giá theo yêu cầu của Bộ Tư pháp (qua kiểm tra phát hiện 03 văn bản không còn phù hợp với quy định pháp luật hiện hành).
Công tác rà soát, hệ thống hóa, cập nhật văn bản QPPL được thực hiện thường xuyên, qua đó kịp thời phát hiện văn bản hết hiệu lực thi hành hoặc không còn phù hợp với văn bản mới được ban hành. Chủ tịch UBND tỉnh công bố Danh mục văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực, ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của HĐND, UBND tỉnh Bình Dương năm 2019 (trong đó: hết hiệu lực toàn bộ 67 văn bản, hết hiệu lực một phần 10 văn bản). Tỉnh báo cáo về kết quả công tác kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL năm 2019 trên địa bàn theo yêu cầu Bộ Tư pháp; báo cáo kết quả rà soát, lập danh mục lập danh mục các văn bản QPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành liên quan đến lĩnh vực giá. Tính đến ngày 31/10/2020, địa phương đã cập nhật 47 văn bản QPPL vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật (tăng 06 văn bản so với năm 2019); các Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện rà soát 59 văn bản QPPL của UBND cùng cấp./.
