​Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, phương pháp lãnh đạo cho Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố

Sáng 09/01, Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, phương pháp lãnh đạo cho Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đã tới dự và phát biểu khai mạc Hội nghị.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh cho biết: Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của Bộ, ngành Tư pháp, đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà nước và xã hội thì đội ngũ công chức lãnh đạo, quản lý đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giải quyết công việc và hiệu quả quản lý nhà nước. Thực tế cho thấy cơ quan, đơn vị nào mà người đứng đầu có trình độ, có kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý, năng động, tâm huyết và quyết liệt với công việc thì đơn vị đó luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ với chất lượng và hiệu quả cao. Vì thế, ngoài việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ thì cần phải tập huấn bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp lãnh đạo cho đội ngũ công chức giữ chức vụ lãnh đạo nói chung và đặc biệt cho lãnh đạo Sở Tư pháp nói riêng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác chuyên môn nghiệp vụ phục vụ cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế, quốc tế, đặc biệt là công tác lãnh đạo chỉ đạo, điều hành trong bối cảnh thế giới số và cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển hết sức mạnh mẽ.   

Ngay từ năm 2018, Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tư pháp đã chỉ đạo Vụ Tổ chức cán bộ, Văn phòng Bộ, Cục Kế hoạch – Tài chính đưa vào Kế hoạch tổ chức tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, phương pháp lãnh đạo cho Giám đốc, Phó Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố, trực thuộc Trung ương. Để tiết kiệm thời gian và kinh phí, Bộ Tư pháp đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho kết hợp tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2019 và Hội nghị tập huấn cùng thời điểm, do đó, Hội nghị tập huấn dành cho các đồng chí Giám đốc Sở Tư pháp lùi sang đầu năm 2019.

Thứ trưởng hy vọng và mong muốn qua Hội nghị tập huấn bồi dưỡng này sẽ giúp các đồng chí lãnh đạo Sở Tư pháp nâng cao hơn nữa kỹ năng, phương pháp lãnh đạo để từ đó nâng cao hơn nữa chất lượng công tác, phục vụ cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế.
Tại Hội nghị, các đại biểu sẽ được các đồng chí lãnh đạo, chuyên gia đầu ngành, có uy tín, có kiến thức, có kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học về lãnh đạo, quản lý giới thiệu các chuyên đề: Tư duy chiến lược cán bộ; Công tác phòng chống tham nhũng trong tình hình hiện nay; Kỹ năng lãnh đạo, quản lý; kỹ năng quan hệ với truyền thông đại chúng; Tư duy chính sách và chiến lược trong bối cảnh thế giới số và cách mạng công nghiệp 4.0.

Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp (www.moj.gov.vn)

​Tính toán giải pháp phù hợp khi xác định quốc tịch cho trẻ em lai

(PLO) - Xác định quốc tịch cho trẻ em có cha/mẹ là công dân Việt Nam, còn người kia là người nước ngoài (gọi tắt là trẻ em lai) sinh ra ở nước ngoài là một vấn đề lớn. Tuy nhiên, do vấn đề này chưa được hướng dẫn, quy định cụ thể nên một số ý kiến đề nghị cần sớm xem xét, nghiên cứu bổ sung trong quá trình sửa đổi Nghị định số 78/2009/NĐ-CP (NĐ78).

Việc xác định quốc tịch Việt Nam cho trẻ em lai sinh ra ở nước ngoài góp phần duy trì sợi dây kết nối của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với đất nước. Ảnh minh họa

Bảo vệ quyền lợi cho thế hệ Việt kiều thứ 2, thứ 3
Thời gian qua, việc xác định quốc tịch Việt Nam cho trẻ em lai sinh ra ở nước ngoài (khoản 2 Điều 16 Luật Quốc tịch năm 2008) đang là mối quan tâm, lo lắng lớn của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Một trong những vấn đề họ kiến nghị Đảng và Nhà nước quan tâm giải quyết là việc con lai sinh ra ở nước ngoài được cấp trích lục ghi vào sổ việc khai sinh và hộ chiếu Việt Nam theo quy định của pháp luật nhưng khi về nước không được công nhận, dẫn đến khó khăn trong làm thủ tục cư trú, đăng ký hộ khẩu, học tập, bảo hiểm.

Vì vậy, Bộ Ngoại giao cho rằng, việc hướng dẫn khoản 2 Điều 16 Luật Quốc tịch 2008 sẽ góp phần duy trì sợi dây kết nối của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với đất nước, phù hợp với chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài cũng như chủ trương của Chính phủ trong việc thu hút nguồn lực từ kiều bào.

Bộ Ngoại giao phân tích, về mặt pháp lý, việc Chính phủ hướng dẫn, quy định chi tiết khoản 2 Điều 16 Luật Quốc tịch 2008 tại Nghị định sửa đổi, bổ sung NĐ 78 là phù hợp với quy định pháp luật hiện hành về quốc tịch và quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Còn về thực tiễn, việc quy định chi tiết nội dung xác định quốc tịch của trẻ lai là rất cần thiết, nếu không quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, nhất là đối với thế hệ thứ 2, thứ 3 sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tìm giải pháp hợp lý

Tuy nhiên, Luật Quốc tịch 2008 không giao vấn đề này cho Chính phủ quy định chi tiết nên rất nhiều ý kiến cho rằng, nếu hướng dẫn trong Nghị định sửa đổi, bổ sung NĐ 78 là vượt quá thẩm quyền.

Để giải quyết vướng mắc trước mắt, đại diện Bộ Y tế đề nghị bổ sung các quy định rõ ràng về cách thức, thời điểm xác định quốc tịch Việt Nam đối với trẻ em sinh ra có cha mẹ đều là công dân Việt Nam hoặc trẻ em sinh ra có một bên cha hay mẹ là công dân Việt Nam, còn người kia là công dân nước ngoài.

Tại dự thảo Nghị định sửa đổi quy định “Trường hợp chỉ người cha hoặc người mẹ nhập quốc tịch Việt Nam mà con chưa thành niên sinh sống cùng người đó nhập quốc tịch Việt Nam theo cha hoặc mẹ, thì còn phải nộp văn bản thỏa thuận của cha mẹ về việc xin nhập quốc tịch Việt Nam cho con”. Tuy nhiên, đối với trường hợp cha mẹ ly hôn và không thể có thỏa thuận về việc xin nhập quốc tịch Việt Nam thì sẽ xử lý như thế nào?

Sở Tư pháp tỉnh Long An thì dẫn một số quy định như “bản sao giấy khai sinh của người con chưa thành niên cùng nhập quốc tịch Việt Nam theo cha mẹ hoặc giấy tờ hợp lệ khác chứng minh quan hệ cha con, mẹ con.

Trường hợp chỉ người cha hoặc người mẹ nhập quốc tịch Việt Nam mà con chưa thành niên sống cùng đó cũng trở lại quốc tịch Việt Nam theo cha hoặc mẹ thì phải nộp văn bản thỏa thuận của cha mẹ về việc xin nhập quốc tịch Việt Nam cho con”; “con chưa thành niên cùng trở lại quốc tịch Việt Nam theo cha mẹ thì phải nộp bản sao giấy khai sinh của người con hoặc giấy tờ khác chứng minh quan hệ cha con, mẹ con.

Trường hợp chỉ người cha hoặc người mẹ trở lại quốc tịch Việt Nam mà con chưa thành niên sống cùng đó cũng trở lại quốc tịch Việt Nam theo cha hoặc mẹ thì phải nộp văn bản thỏa thuận của cha mẹ về việc trở lại quốc tịch Việt Nam của con”.

Từ đó, Sở cho rằng những quy định này sẽ khó khả thi, chưa tạo thuận lợi cho người dân. Đây cũng là phản ánh của nhiều địa phương như UBND TP Hải Phòng, UBND tỉnh Quảng Bình... bởi thực tế có rất nhiều trường hợp cha, mẹ đã ly hôn, con chưa thành niên theo mẹ về Việt Nam sinh sống, cha mẹ trẻ không còn liên lạc với nhau, không biết nơi ở của nhau... thì việc yêu cầu phải có văn bản thỏa thuận của cha mẹ là rất khó thực hiện.

Sở Tư pháp Long An đề xuất, cần xét đến mục đích bảo vệ quyền và lợi ích của trẻ em, theo đó chỉ cần lấy ý kiến của người cha hoặc người mẹ mà trẻ đang sinh sống cùng.

Nguồn: Thục Quyên (Báo điện tử Pháp luật Việt Nam)

​Bộ Tư pháp phải là “người gác gôn” của Chính phủ trong các vấn đề pháp lý quốc tế

(PLO) - Tới dự Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2019 chiều 8/1, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đưa ra nhiều yêu cầu với Bộ, ngành Tư pháp trong việc thực hiện phương châm 12 chữ của Chính phủ.

Một trong những yêu cầu đó là Bộ Tư pháp phải là “người gác gôn” của Chính phủ trong các vấn đề pháp lý quốc tế, bảo vệ quyền và lợi ích quốc gia, dân tộc.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao sự có mặt đông đủ của lãnh đạo Quốc hội, các bộ, ngành, cơ quan có liên quan, thể hiện sự quan tâm đến công tác xây dựng thể chế, chính sách, pháp luật của nước ta. Đồng thời, Thủ tướng đánh giá cao sự chuẩn bị tốt của Bộ Tư pháp cho Hội nghị bằng việc sử dụng công nghệ để nói rõ việc làm được, điểm mới, khuyết điểm trong triển khai nhiệm vụ năm 2018.

Về thành tích, theo Thủ tướng, Bộ Tư pháp và các cơ quan Tư pháp địa phương đã có đóng góp trực tiếp vào việc hoàn thành toàn diện, vượt mức các chỉ tiêu mà Chính phủ được Quốc hội giao cả về số lượng chất lượng. “Không phải là nói động viên mà những thể chế được ban hành, chỉ đạo điều hành đã thúc đẩy, tháo gỡ những vấn đề đặt ra của đất nước… Số lượng văn bản của chúng ta thời gian qua để thúc đẩy phát triển, xử lý các vấn đề đặt ra đã góp nên bức tranh đa màu trong sự phát triển của đất nước” – Thủ tướng khẳng định.

Nhân đây, Thủ tướng chia sẻ những khó khăn của Tư pháp Việt Nam so với nhiều nước trong bối cảnh có nhiều vấn đề phải đề cập nhưng khung khổ pháp lý vẫn đang trong quá trình hoàn thiện rồi câu chuyện hội nhập sâu rộng; nguồn đào tạo cán bộ tư pháp rất đa dạng; tư vấn pháp lý bằng công nghệ 4.0; chính sách, chế độ cho cán bộ pháp chế khi yêu cầu cao, khối lượng công việc nhiều, ít được quan tâm bồi dưỡng phát triển…

Trong điều kiện hiện nay, Thủ tướng yêu cầu Bộ, ngành Tư pháp bám sát chương trình, kế hoạch công tác, nghị quyết, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ tham mưu xây dựng, hoàn thiện tổ chức thi hành pháp luật, triển khai toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, thứ tự ưu tiên các mặt công tác, cơ bản đảm bảo chất lượng, xử lý kịp thời các vấn đề pháp lý phát sinh trong thực tiễn điều hành đất nước. Thủ tướng cho biết, trong hầu hết các cuộc họp Chính phủ đều có sự tham gia, đóng góp rất trách nhiệm của Bộ Tư pháp về khía cạnh pháp lý, thực thi pháp luật, được Chính phủ đánh giá cao. Đối với địa phương, công tác tham mưu của cơ quan Tư pháp cho lãnh đạo địa phương đảm bảo cơ bản các văn bản chỉ đạo điều hành, văn bản pháp quy tuân thủ đúng quy định pháp luật…

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhiệt liệt biểu dương, ghi nhận những kết quả toàn ngành Tư pháp đạt được thời gian qua, sự sôi nổi, trách nhiệm, toàn diện của Bộ trưởng Lê Thành Long trong tổ chức hoạt động Bộ Tư pháp.

Cụ thể, Thủ tướng nêu một số kết quả đáng chú ý như việc thẩm định các dự án, dự thảo nâng lên rõ rệt về chất lượng, đặc biệt cách thức lập đề nghị được đổi mới, kịp thời hơn. Thực hiện chức năng thẩm định, Bộ Tư  pháp rất quyết liệt, đảm bảo chất lượng, tiến độ báo cáo thẩm định, có đủ điều kiện trình Chính phủ hay không, được các bộ, ngành tiếp thu. Trong công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm – là cách thức cần thiết bảo đảm pháp chế XHCN. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có bước tiến, bước đầu đổi mới áp dụng khoa học công nghệ, áp dụng phương pháp hiện đại hơn trong truyền thông đưa pháp luật vào cuộc sống.

Công tác thi hành án dân sự, theo dõi thi hành án hành chính cơ bản hoàn thành nhiệm vụ, chỉ tiêu Quốc hội giao, việc thu hồi các khoản nợ, tài sản tham nhũng được tập trung chỉ đạo quyết liệt. Công tác bổ trợ tư pháp thì đã chú trọng hơn trong xã hội hóa một số lĩnh vực để đáp ứng nhu cầu của người dân, giảm tải cho Nhà nước. Công tác pháp luật quốc tế vốn rất quan trọng cho một đất nước hội nhập thì đã xử lý được nhiều vụ tranh chấp đầu tư, thương mại có yếu tố nước ngoài, Thủ tướng luôn tin tưởng giao Bộ Tư pháp làm đầu mối chủ trì khi phát sinh các vụ tranh chấp…

Lưu ý một số tồn tại, bất cập cần khắc phục, Thủ tướng chỉ ra rằng tuy có nhiều tiến bộ nhưng xây dựng thể chế, pháp luật vẫn bất cập, chưa theo kịp thực tế, thiếu khả thi, tình trạng nợ đọng vẫn còn, vẫn còn một số dự án xin rút, xin lui. Đây là tình trạng chung trong hệ thống, không phải của riêng Bộ Tư pháp nhưng cán bộ tư pháp, pháp chế phải giữ vai trò quan trọng trong công tác xây dựng pháp luật, phải tăng cường đôn đốc, không để tình trạng “bắc nước chờ gạo” mà nhiều đại biểu Quốc hội đã phản ánh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng điểm qua nhiều sai phạm được phát hiện như vi phạm về đất đai, vụ AVG, Thủ Thiêm… và vấn đề Thủ tướng trăn trở là “cán bộ pháp chế với tư cách người gác gôn về pháp luật nghĩ gì, đã làm hết trách nhiệm tham mưu cho lãnh đạo chưa hay góp ý nhưng lãnh đạo không nghe, có vấn đề gì trong tham mưu không” và Nghị định 55 cần làm thêm điều gì để khắc phục khiếm khuyết này.

Thủ tướng cũng thẳng thắn cho rằng tình trạng nhờn luật còn khá phổ biến thì Bộ, ngành Tư pháp có đề xuất đột phá nào để thực thi pháp luật hiệu quả hơn. Hoạt động một số nghề tư pháp còn tiềm ẩn phức tạp, còn bộc lộ nhiều bất cập. Giám định tư pháp nhiều tồn tại, nhất là giám định phục vụ các vụ án tham nhũng lớn. Tham gia tranh tụng quốc tế tuy cố gắng nhưng ở địa phương còn bị động, bị rồi mới kêu cứu xử lý, chủ động trước đó chưa tốt, chưa phòng mà toàn chống thì Bộ Tư pháp cần rút kinh nghiệm ra sao cho tốt hơn, hiệu quả hơn. Án dân sự chưa có điều kiện thi hành ngày càng tăng, tỷ lệ thu hồi tài sản thấp. Việc sắp xếp, kiện toàn cơ quan Tư pháp địa phương gặp nhiều khó khăn, chưa thống nhất…

Nhắc lại phương châm của Chính phủ năm 2019, Thủ tướng lưu ý từ “bứt phá” thì đâu là nội dung bứt phá của Bộ Tư pháp và phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước năm 2019 phải hơn 2018 thì ngành Tư pháp hơn cái gì. Từ đó, Thủ tướng gợi ý Bộ Tư pháp cần xác định tập trung tốt nhất cho nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật, phải là “nhạc trưởng”, cơ quan “gác cửa” trong việc bảo đảm tính thống nhất, tính hợp pháp, tính hợp lý, khả thi của hệ thống pháp luật và là “người gác gôn” của Chính phủ trong vấn đề pháp lý quốc tế, bảo vệ quyền và lợi ích quốc gia, dân tộc. Đồng thời, triển khai Nghị quyết 01, 02 của Chính phủ một cách rõ nét, bài bản hơn, trong đó tập trung trả lời vai trò “nhạc trưởng” là gì, như thế nào – đó là tham mưu cho Chính phủ nâng cao chất lượng xây dựng thể chế, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi theo tiêu chuẩn ASEAN, hướng tới tiêu chuẩn OECD, khát vọng đưa dân tộc tiến bước sát cánh cùng các nước tiến bộ và tạo điều kiện cho khởi nghiệp, sáng tạo ở nước ta.

Ngoài ra, cải cách thể chế, tư pháp theo Nghị quyết 48, 49 phải thực sự, đồng bộ với kinh tế - xã hội; đôn đốc, chủ trì hướng dẫn một số công việc trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đúng tiến độ, phải gương mẫu trình đúng thời hạn, đặc biệt Luật sửa đổi một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Giám định tư pháp, Luật Xử lý vi phạm hành chính. Trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ, cần tiếp tục rà soát, thực hiện đúng phương châm “tư pháp hướng về cơ sở, vì dân, gần dân” thì cần coi trọng công tác xây dựng đảng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhất là Nghị quyết Trung ương 4.

Cuối cùng, Thủ tướng đề nghị các lãnh đạo bộ, ngành, địa phương quan tâm đến cán bộ pháp chế, lo lắng nhiều hơn đến đời sống của anh em. Nhắc lại lời dặn của Bác Hồ tại Hội nghị năm 1950, Thủ tướng quan niệm, Bộ Tư pháp có trách nhiệm nặng nề thì phải hoàn thành tốt trách nhiệm nặng nề này với tin tưởng Bộ sẽ có một năm bứt phá, một năm hơn hẳn kết quả của năm 2018.

Nguồn: Hoàng Thư (lược ghi) (Báo điện tử Pháp luật Việt Nam)

​Cần quan tâm kiện toàn bộ máy làm công tác pháp chế

(PLO) - Ngày 26/02/2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 242/QĐ-TTg ban hành Đề án Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật giai đoạn 2018 – 2022 (Quyết định số 242).

Ảnh minh họa

“Tôi xin đặt câu hỏi với Bộ trưởng Lê Thành Long là làm thế nào để Bộ Tư pháp mạnh lên, ngành Tư pháp mạnh lên, đúng với vị trí, vai trò nhiệm vụ được giao trong bối cảnh chúng ta thực sự chú trọng công tác xây dựng, thực thi thể chế. Chúng ta phải làm gì để từng cán bộ, chuyên viên Bộ Tư pháp, ngành Tư pháp cả nước phát huy được hết năng lực, trí tuệ, trách nhiệm”?

(Trích Phát biểu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2017)

Theo đó, Đề án được ban hành nhằm triển khai thực hiện một số giải pháp cơ bản đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật (THPL), hướng đến mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tăng cường hiệu lực và hiệu quả của hệ thống pháp luật; từng bước khắc phục những hạn chế, bất cập hiện nay trong tổ chức THPL.

Trong giai đoạn 2018 - 2022, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp. Đặc biệt, về việc đổi mới công tác theo dõi, đánh giá tình hình THPL, Bộ Tư pháp đã tập trung nghiên cứu, hoàn thiện cơ sở lý luận về công tác theo dõi THPL thông qua việc nghiên cứu Đề tài cấp Bộ “Hoàn thiện cơ chế tổ chức theo dõi thi hành pháp luật ở Việt Nam hiện nay” đồng thời giao Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi THPL chủ trì thực hiện.

Liên quan đến việc hoàn thiện thể chế về tổ chức thi hành và theo dõi THPL, các hoạt động phục vụ nghiên cứu, xây dựng đề xuất chính sách cho việc lập hồ sơ trình Chính phủ đề nghị xây dựng Luật về tổ chức THPL cũng đã được Bộ Tư pháp dự kiến trong kế hoạch triển khai công tác năm 2019.

Hiện nay, Bộ Tư pháp đang tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và địa phương bước đầu nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ việc nghiên cứu, xây dựng Luật về tổ chức THPL.

Bộ Tư pháp cũng đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tổ chức THPL thông qua nghiên cứu, xây dựng, vận hành phần mềm đánh giá tình hình THPL (phần mềm quan trắc tình hình THPL); xây dựng, vận hành phần mềm thu thập thông tin THPL (phần mềm phục vụ việc báo cáo tình hình THPL) kết nối với Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia (thời gian thực hiện từ năm 2018 đến năm 2022).

Bên cạnh đó, để bảo đảm điều kiện cho công tác tổ chức THPL, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành, địa phương thực hiện rà soát, chỉnh sửa, bổ sung các quy định về kinh phí bảo đảm cho việc tổ chức THPL theo hướng bố trí toàn diện, đầy đủ các nội dung chi và mức chi phù hợp đối với các hoạt động tổ chức THPL.

Để tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Quyết định số 242, Bộ Tư pháp đề nghị Tổ chức pháp chế các bộ, ngành và Sở Tư pháp tăng cường tham mưu với Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Cụ thể như chủ động xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Đề án 242 và tổ chức thực hiện nghiêm túc, chất lượng và có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp được nêu tại Quyết định số 242; ban hành văn bản chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trực thuộc trong việc tổ chức thi hành và theo dõi việc THPL đối với lĩnh vực, địa bàn thuộc phạm vi quản lý; tiếp tục thực hiện rà soát, đơn giản hóa và công khai quy trình, thủ tục hành chính tại cơ quan, đơn vị; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ của người dân và doanh nghiệp; kịp thời, chủ động tiếp nhận, xử lý thông tin của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nói chung, cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp nói riêng phản ánh về những vụ việc cụ thể, những vấn đề “nóng” trong thực tiễn đời sống xã hội...

Bên cạnh đó, quan tâm kiện toàn tổ chức, biên chế làm công tác pháp chế nói chung và theo dõi thi hành pháp luật nói riêng trên cơ sở sắp xếp, bố trí hợp lý nguồn biên chế cán bộ, công chức hiện có theo hướng tại mỗi sở, ngành chuyên môn có ít nhất 01 công chức pháp chế chuyên trách.

Nguồn: Phương Mai (Báo điện tử Pháp luật Việt Nam)

​Phối hợp liên ngành sẽ giúp thực thi nhiệm vụ của Bộ Tư pháp được thông suốt

(PLO) - Trong quá trình hơn 70 năm xây dựng và phát triển, những kết quả mà ngành Tư pháp đạt được có một phần là nhờ sự gắn kết, sẻ chia của các cơ quan, tổ chức từ Trung ương đến địa phương. Đây cũng là nội dung lần đầu tiên được nghiên cứu một cách bài bản của Đề tài khoa học cấp Bộ được tổ chức nghiệm thu chính thức vào sáng 3/1 dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu - Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu.

Để người dân, doanh nghiệp trở thành “đối tác”, “khách hàng”
Trình bày Đề tài khoa học cấp Bộ “Hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành bảo đảm thực thi thông suốt, hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tư pháp”, chủ nhiệm Đề tài – Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Nguyễn Hồng Tuyến cho biết: Sau hơn 70 năm xây dựng và trưởng thành, công tác tư pháp không ngừng phát triển, phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn, có những đóng góp không nhỏ vào thắng lợi chung của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Ngành Tư pháp Việt Nam vinh dự được phong tặng nhiều phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước.

Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Nguyễn Hồng Tuyến cho biết: Sau hơn 70 năm xây dựng và trưởng thành, công tác tư pháp không ngừng phát triển

Có được những thành tựu to lớn đó, trước hết là do nỗ lực không ngừng của mỗi cán bộ, công chức, người lao động trong toàn ngành. Bên cạnh đó phải kể đến sự đồng hành, gắn kết, chia sẻ trách nhiệm của tất cả các cơ quan, tổ chức có liên quan từ Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được thì vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ của Bộ, ngành Tư pháp được giao, mà một trong số nguyên nhân chủ yếu được xác định cũng là do công tác phối hợp chưa đạt hiệu quả cao. Vì vậy, việc nghiên cứu, xây dựng Đề tài là nhằm hướng tới hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành bảo đảm thực thi thông suốt, hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tư pháp với những đề xuất phương hướng, nhiệm vụ giải pháp nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành.
Tuy nhiên, do các lĩnh vực thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tư pháp rất rộng nên Đề tài tập trung đánh giá những kết quả, những tồn tại trong phối hợp đối với 9 nhóm nhiệm vụ của Bộ Tư pháp. Cụ thể là xây dựng pháp luật, thi hành án (thi hành án dân sự và thi hành án hành chính), bổ trợ tư pháp (giám định tư pháp), hành chính tư pháp (quốc tịch, hộ tịch), lý lịch tư pháp, bồi thường nhà nước, quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật. Đề tài đã chỉ ra các nguyên nhân của những tồn tại, trong đó đáng chú ý là quy định pháp luật về điều kiện bảo đảm thực hiện nhiệm vụ chưa phù hợp với điều kiện thực tiễn, còn thiếu các quy định pháp luật về kiểm tra, giám sát, tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác phối hợp…

Để nâng cao hiệu quả phối hợp, Đề tại đưa ra 3 nhóm giải pháp chủ yếu gồm giải pháp về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác phối hợp liên ngành; giải pháp về hoàn thiện pháp luật về những vấn đề thuộc phạm vi quản lý ngành, lĩnh vực của Bộ Tư pháp có nội dung quy định liên quan đến cơ chế phối hợp liên ngành; giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành của Bộ Tư pháp trong thời gian tới. Có như vậy sẽ góp phần thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tư pháp, cùng đáp ứng yêu cầu của người dân và doanh nghiệp, coi người dân và doanh nghiệp thực sự là “đối tác”, “khách hàng” trong cung cấp dịch vụ công…
Không được ỷ lại vào cơ chế phối hợp
Các thành viên Hội đồng đều đánh giá cao tính cấp thiết, thời sự của Đề tài vì cho rằng trong bối cảnh hiện nay mà không xử lý được vấn đề phối hợp thì hoạt động của Bộ Tư pháp khó đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, PGS.TS Dương Đăng Huệ quan niệm, nội dung công tác phối hợp sẽ phụ thuộc vào nội dung công việc cần phối hợp, vào cơ quan cần phối hợp; các yếu tố ảnh hưởng đến sự phối hợp… nhưng Đề tài lại chưa phân tích được.

PGS.TS Dương Đăng Huệ quan niệm, nội dung công tác phối hợp sẽ phụ thuộc vào nội dung công việc cần phối hợp, vào cơ quan cần phối hợp

TS Hồ Quang Huy đề nghị Đề tài cần giải mã được thế nào là “thông suốt”, “hiệu quả”, tác động của cơ chế phối hợp này đối với Nhà nước, người dân, rút ra được tiêu chí đánh giá hiệu quả phối hợp. Theo ông Huy, dù gặp một số khó khăn song vẫn có điểm sáng trong công tác phối hợp như phối hợp với Văn phòng Chính phủ thì Bộ Tư pháp cần phát huy ra sao và đâu là điểm nghẽn cơ bản cần tập trung tháo gỡ, khắc phục…
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu thẳng thắn cho rằng, không phải công việc nào cũng đòi hỏi phải có phối hợp, đôi khi có đơn vị dựa vào cơ chế phối hợp để đùn đẩy, ỷ lại, trì hoãn việc thực hiện nhiệm vụ nên muốn phối hợp hiệu quả thì trước hết các đơn vị phải làm tròn chức trách của mình. Vì thế, Thứ trưởng biểu dương đóng góp khoa học của Đề tài khi làm rõ thêm một số vấn đề lý luận, thực tiễn về cơ chế phối hợp liên ngành giúp Bộ Tư pháp hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Lưu ý một số điểm cần hoàn thiện, Thứ trưởng đề nghị Viện Khoa học pháp lý (đơn vị quản lý Đề tài) tham mưu cho Lãnh đạo Bộ để có thể ứng dụng các kết quả nghiên cứu của Đề tài, phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Bộ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác phối hợp…

Nguồn: Hoàng Thư (Báo điện tử Pháp luật Việt Nam)

​Công bố 10 sự kiện nổi bật năm 2018 của Ngành Tư pháp

(PLO) - Ngày 28/12/2018, Bộ trưởng Lê Thành Long đã ký Quyết định số 3137/QĐ-BTP về việc phê duyệt và công bố 10 sự kiện nổi bật năm 2018 của Ngành Tư pháp. Báo Pháp luật Việt Nam xin trân trọng giới thiệu 10 sự kiện nổi bật năm 2018 của Ngành Tư pháp.

1. Công tác của Bộ, Ngành tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp và ghi nhận của Đảng và Nhà nước
Năm 2018, Bộ, Ngành Tư pháp tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ và đồng bào, cử tri cả nước đối với các lĩnh vực công tác của Bộ, Ngành. Cùng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các đồng chí Chủ tịch Quốc hội, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ phụ trách lĩnh vực công tác tư pháp, Lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương, Uỷ ban kiểm tra Trung ương... đã làm việc và có nhiều chỉ đạo quan trọng đối với công tác của Bộ, Ngành. Đồng thời, các lĩnh vực công tác của Bộ, Ngành cũng đã nhận được sự quan tâm của cử tri cả nước thông qua các ý kiến chất vấn của đại biểu Quốc hội gửi đến Bộ trưởng Bộ Tư pháp tại phiên họp thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV.
Bên cạnh đó, với những nỗ lực, cố gắng trong suốt thời gian qua, Bộ, Ngành Tư pháp từ Trung ương đến địa phương đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao thông qua kết quả lấy phiếu tín nhiệm giữa nhiệm kỳ ở các cấp. Đây là cơ sở để Bộ, Ngành Tư pháp vững bước đi lên, đáp ứng tốt hơn yêu cầu quản lý nhà nước và phục vụ người dân trong thời gian tới.

2. Chuyển biến mới về chất lượng trong xây dựng, thẩm định các văn bản quy phạm pháp luật; nhận diện, đề xuất khung pháp lý đối với tiền và tài sản mã hóa
Thực hiện Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khoá XIV về hoạt động chất vấn tại Phiên họp thứ 22, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp đã chủ động, kịp thời hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Trong năm, các Bộ, Ngành đã tích cực hoàn thiện 16 dự án luật, 01 pháp lệnh và nhiều nghị quyết, văn bản quy định chi tiết luật, pháp lệnh. Bộ Tư pháp đã thẩm định đúng thời hạn 246 đề nghị xây dựng và dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; thẩm định 57 điều ước quốc tế và góp ý hàng nghìn văn bản, đề án khác. Trong quá trình thẩm định, Bộ Tư pháp đã quán triệt nghiêm quan điểm của Đảng và chỉ đạo của Chính phủ để bảo đảm không đưa các quy định về tổ chức, bộ máy, các loại phụ cấp ưu đãi, trách nhiệm, đặc thù theo ngành, nghề vào các luật, pháp lệnh chuyên ngành; tăng cường kiểm soát các điều kiện kinh doanh, thủ tục cấp phép, thủ tục hành chính, các quy định về kiểm tra chuyên ngành... Các ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp đã được các cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu hoàn thiện dự án, dự thảo, được Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các vị Đại biểu Quốc hội tham khảo khi quyết định thông qua các dự án luật. Hầu hết các dự án do Chính phủ trình được thông qua với tỷ lệ trên 80%.
Trong năm, Bộ Tư pháp đã từng bước tiếp cận những vấn đề mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang đặt ra, trong đó, đáng chú ý là vấn đề pháp lý liên quan đến tiền và tài sản mã hóa nói riêng, hệ sinh thái số nói chung. Bộ đã hoàn thiện Báo cáo Thủ tướng Chính phủ “Về việc rà soát, đánh giá toàn diện thực trạng pháp luật, thực tiễn về tài sản ảo, tiền ảo ở Việt Nam và quốc tế; nhận diện, đề xuất các định hướng hoàn thiện” để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có sự chỉ đạo cho việc xây dựng khung pháp lý về vấn đề này.

3. Tổng kết 5 năm “Ngày pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” và Lễ Hưởng ứng Ngày pháp luật tạo dấu mốc quan trọng, thúc đẩy ý thức thượng tôn pháp luật
Năm 2018 đánh dấu 5 năm “Ngày Pháp luật nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” được quy định trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật. Qua tổng kết thực hiện, rất nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, thiết thực, hiệu quả đã được triển khai thực hiện và đi vào nền nếp. Tinh thần của Ngày Pháp luật lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống một cách nhanh chóng, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người dân, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của từng Bộ, ngành, địa phương.

Đặc biệt, ngày 09/11/2018, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, ngành, đoàn thể trung ương và địa phương tổ chức thành công “Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2018”. Đây là dấu mốc quan trọng trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật nhằm tổng kết, đánh giá kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm sau 05 năm triển khai Ngày Pháp luật. Phát biểu tại Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam đã ghi nhận, biểu dương những nỗ lực, đóng góp tích cực của Ngành Tư pháp, của cấp ủy Đảng, các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp; đồng thời chỉ đạo định hướng tiếp tục lan tỏa tinh thần Ngày Pháp luật, hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật.

4. Hệ thống Thi hành án dân sự đạt được nhiều kết quả quan trọng, nỗ lực từng bước đổi mới công tác thi hành án
Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhằm lãnh đạo toàn diện việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác thi hành án dân sự, thi hành án hành chính giai đoạn 2018 - 2021, trong năm, Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp đã ban hành Nghị quyết số 31-NQ/BCS về công tác này. Trên cơ sở đó, toàn Hệ thống Thi hành án dân sự đã nỗ lực thực hiện nhiệm vụ và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhất là trong bối cảnh số việc và tiền thụ lý tiếp tục tăng cao so với năm 2017 (tăng 5,06% về việc và 13,32% về tiền). Năm 2018, Hệ thống Thi hành án dân sự đã thi hành xong gần 571.708 việc và trên 34.520 tỷ đồng; công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế đã đạt nhiều kết quả. Đặc biệt, đã giải quyết dứt điểm 74 vụ việc (chiếm trên 70%) số vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài nhiều năm, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Cùng với đó, toàn Hệ thống đã có sự nỗ lực từng bước đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác. Quá trình thụ lý, tổ chức thi hành án và báo cáo thống kê thi hành án dân sự trong toàn Hệ thống được đổi mới và có chuyển biến rõ rệt với việc ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai, vận hành phần mềm Quản lý thi hành án dân sự trong toàn hệ thống; đã cấp 7.171 tài khoản sử dụng và cập nhật 431.666 hồ sơ thi hành án vào phần mềm.

5. Tạo dựng tiền đề cho việc thực hiện chủ trương nâng cao hiệu quả  công tác tổ chức thi hành pháp luật
Ngày 26/02/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 242/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật” giai đoạn 2018 - 2022, trong đó xác định 07 nhóm nhiệm vụ trên các lĩnh vực, như: tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp trong công tác tổ chức thi hành pháp luật; hoàn thiện thể chế về tổ chức thi hành và theo dõi thi hành pháp luật; đổi mới công tác theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật; tăng cường năng lực phản ứng chính sách trong quá trình tổ chức thi hành pháp luật... Đây là văn bản cụ thể hóa nhiều nội dung của Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Hiến pháp năm 2013 nhằm thực hiện bước chuyển hướng chỉ đạo chiến lược từ việc đặt trọng tâm vào xây dựng và hoàn thiện pháp luật sang hoàn thiện và tổ chức thực thi pháp luật.
Triển khai thực hiện Đề án, các Bộ, ngành, địa phương đã ban hành Kế hoạch để tổ chức thực hiện; Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, ngành địa phương Tổ chức Hội nghị phổ biến, quán triển triển khai thực hiện Đề án; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện thể chế có liên quan... Ngay trong năm 2018, Bộ đã tập trung vào việc tổ chức theo dõi thi hành pháp luật trong các lĩnh vực trọng tâm, liên ngành năm 2018 là điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường; y tế; lao động - thương binh và xã hội… tại 14 cơ quan, địa phương để kịp thời nắm bắt, đánh giá tình hình tổ chức thực hiện pháp luật, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật tại các cơ quan, đơn vị trong thời gian tới.

6. Đột phá trong giải quyết vấn đề người di cư tự do, kết hôn không giá thú trong vùng biên giới Việt Nam - Lào; tăng cường hợp tác quốc tế về pháp luật và tư pháp, tương trợ tư pháp
Ngày 23/11/2018, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đã ký Quyết định số 2157/QĐ-CTN về việc cho nhập quốc tịch Việt Nam đối với 119 cá nhân hiện đang cư trú tại xã A Dơi, huyện Hướng Hóa, Quảng Trị, chấm dứt tình trạng sống không giấy tờ, không quốc tịch sau hàng chục năm, đáp ứng lòng mong mỏi của bà con. Đây là kết quả sau 5 năm thực hiện Thỏa thuận giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ nước CHDCND Lào về việc giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới hai nước, tăng cường mốiquan hệ láng giềng tốt đẹp Việt Nam - Lào, góp phần ổn định tình hình chính trị tại địa phương, ổn định vùng biên giới hai nước.
Cùng với đó, công tác hợp tác quốc tế về pháp luật và tương trợ tư pháp với các quốc gia tiếp tục được tăng cường: Bộ Tư pháp và các tỉnh, thành phố có liên quan của Việt Nam đã phối hợp với Bộ Tư pháp Lào tổ chức thành công Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Lào mở rộng lần thứ tư; tham gia tích cực, đóng góp vào thành công Hội nghị Bộ trưởng Tư pháp các nước ASEAN (ALAWMM) lần thứ 10 tại thủ đô Viêng-Chăn, Lào... Đặc biệt, nhân chuyến thăm chính thức Hung-ga-ri của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, ngày 10/9/2018, Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền của Chủ tịch nước đã ký Hiệp định tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước Hung-ga-ri, mở đầu cho việc thực hiện mục tiêu hiện đại hóa các Hiệp định tương trợ tư pháp thế hệ cũ, thể hiện vai trò tích cực và chủ động của Bộ Tư pháp là cơ quan quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp, góp phần đẩy mạnh hợp tác tư pháp giữa hai nước.

7. Công tác cải cách hành chính đạt kết quả tích cực, tạo thuận lợi trong giải quyết yêu cầu của người dân, doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành
Ngày 02/5/2018, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ đã tổ chức Hội nghị công bố Chỉ số cải cách hành chính năm 2017 của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Theo đó, Bộ Tư pháp xếp thứ 4/19 Bộ, tăng 2 bậc so với năm trước và 5 bậc so với đầu nhiệm kỳ; được đánh giá là Bộ có chỉ số cao nhất về chỉ đạo điều hành cải cách hành chính.
Phát huy những kết quả đạt được, năm 2018, Bộ Tư pháp đã tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh công tác này và đạt được nhiều kết quả. Bộ đã ban hành 10 quyết định công bố thủ tục hành chính mới trong 08 lĩnh vực: hòa giải thương mại, quốc tịch, chứng thực, bồi thường nhà nước, trợ giúp pháp lý, lý lịch tư pháp, hòa giải ở cơ sở, tiếp cận thông tin. Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án đơn giản hóa đối với nhóm thủ tục hành chính, quy định liên quan đến lý lịch tư pháp và yêu cầu nộp bản sao giấy tờ có công chứng, chứng thực thuộc phạm vi chức năng quản lý của một số Bộ; phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa 49/94 (chiếm 52,13%) điều kiện kinh doanh trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp. Trong công tác chỉ đạo, điều hành, Bộ đã thực hiện cắt giảm và lồng ghép khoảng 20% hội nghị, hội thảo, các chuyến công tác địa phương; phê duyệt phương án đơn giản hóa chế độ báo cáo, từng bước khắc phục tình trạng chồng chéo trong yêu cầu Bộ, ngành, địa phương báo cáo công tác...

8. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực pháp luật và tư pháp được thực hiện đồng bộ, toàn diện, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ của Bộ, Ngành
Năm 2018, công tác đào tạo, bồi dưỡng của Bộ, Ngành Tư pháp tiếp tục được đổi mới theo hướng gắn quy hoạch với đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh, tăng cường trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp để công chức, viên chức có thể làm tốt công việc ở vị trí của mình. Việc đào tạo, bồi dưỡng được thực hiện đồng bộ, có kế hoạch và quy hoạch. Vị trí việc làm, ngạch công chức, viên chức là yêu cầu chủ đạo của nội dung chương trình, phương thức bồi dưỡng và việc cử công chức, viên chức tham gia các khóa học. Trong năm, đã có gần 9.000 lượt công chức, viên chức đơn vị thuộc Bộ, Hệ thống Thi hành án dân sự và hơn 4.700 lượt cán bộ, công chức làm công tác hộ tịch của các tỉnh, thành phố được đào tạo, bồi dưỡng. Học viện Tư pháp thực hiện tuyển sinh đào tạo, bồi dưỡng cho 4.057 học viên nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, nghề luật sư, công chứng...; Trường Đại học Luật Hà Nội tuyển sinh, đào tạo cho 3.011 sinh viên…; các Trường trung cấp Luật thuộc Bộ đã tiếp tục phát huy vai trò trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên ngành cho cán bộ tư pháp cơ sở.

9. Công nghệ thông tin được ứng dụng mạnh mẽ, phục vụ tốt hơn yêu cầu của người dân và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước của Bộ, Ngành
Phát huy những kết quả đạt được trong năm 2017, Bộ Tư pháp đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng 5 Bộ có chỉ số cao nhất về xếp hạng mức độ ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển Chính phủ điện tử. Việc ứng dụng công nghệ thông tin của Bộ, Ngành Tư pháp tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, ngày càng phục vụ tốt hơn yêu cầu của người dân, đồng thời tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước của Bộ, Ngành. Trong năm, Bộ Tư pháp đã ban hành Khung Chính phủ điện tử của Bộ phiên bản 1.0; đưa phần mềm hỗ trợ pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật sau khi nâng cấp vào hoạt động; tiếp tục triển khai nhiều phần mềm ứng dụng từ Trung ương đến địa phương và liên tục hỗ trợ kỹ thuật cho gần 20.000 người dùng; hệ thống hội nghị truyền hình của Bộ phục vụ hơn 80 cuộc họp trực tuyến. Bộ Tư pháp là một trong những Bộ đầu tiên thực hiện việc kết nối các hệ thống thông tin của Bộ với trục NGSP (hệ thống kết nối, liên thông các hệ thống thông tin ở Trung ương và địa phương). Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 trong một số lĩnh vực đạt hơn 1 triệu hồ sơ tiếp nhận, xử lý trực tuyến. Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã hỗ trợ đào tạo và triển khai Hệ thống thông tin đăng ký, quản lý hộ tịch tại 50 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, vượt mục tiêu đề ra. Tổng số lượng hồ sơ trên Hệ thống đạt hơn 5.300.000. Bộ đang nỗ lực đưa Hệ thống vào hoạt động chính thức trên phạm vi toàn quốc vào năm 2019.

10. Tên của Bộ trưởng Bộ Tư pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được đặt cho một tuyến phố mới ở Thủ đô Hà Nội
Ngày 05/12/2018, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 13/NQ-HĐND ngày 05/12/2018 về việc đặt tên và điều chỉnh độ dài một số đường, phố và công trình công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội, trong đó, cố Bộ trưởng Vũ Trọng Khánh được đặt cho một tuyến phố mới trên địa bàn quận Hà Đông.
Đồng chí Vũ Trọng Khánh (1912-1996), quê quán thôn Cự Đà, Thanh Oai, Hà Đông (nay là Hà Nội) là một trí thức yêu nước tiêu biểu, có đức, có tài, có nhiều đóng góp trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nền Tư pháp Việt Nam. Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Ông được Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giao chức Bộ trưởng Bộ Tư pháp. Với tinh thần không thể để đất nước một ngày không có pháp luật, Ông đã tranh thủ ý kiến của nhiều trí thức, luật gia nổi tiếng, soạn thảo để Chính phủ lâm thời ban hành hơn 30 Sắc lệnh làm nền tảng cho thể chế của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đặc biệt, với trình độ luật học uyên bác, Ông đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao trọng trách tham gia soạn thảo bản Hiến pháp năm 1946 - với những tư tưởng về dân chủ, pháp quyền tiến bộ, còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Việc có một đường phố đầu tiên trên địa bàn Thủ đô, ngay tại quê hương của cố Bộ trưởng là việc làm hết sức ý nghĩa, thể hiện sự ghi nhận, vinh danh của thành phố đối với những đóng góp to lớn của đồng chí Vũ Trọng Khánh trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nền Tư pháp Việt Nam nói riêng và của Bộ, Ngành Tư pháp nói chung.

Nguồn: P.V (Báo điện tử Pháp luật Việt Nam)

​Bộ Tư pháp bổ nhiệm nhân sự mới

(Chinhphu.vn) - Chiều 24/12, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã trao các quyết định bổ nhiệm cho các cán bộ vừa trúng tuyển Kỳ thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp Vụ.

Các cán bộ được bổ nhiệm lần này bao gồm: Đồng chí Trương Thế Côn, Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ, Học viện Tư pháp giữ chức vụ Phó Giám đốc Học viện Tư pháp;
Đồng chí Văn Thị Tâm Hồng, Thẩm tra viên chính Vụ Nghiệp vụ 1, Tổng cục Thi hành án dân sự giữ chức vụ Phó Vụ trưởng Vụ Giải quyết khiếu nại, tố cáo, Tổng cục Thi hành án dân sự.
Bộ trưởng Lê Thành Long khẳng định Kỳ thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp Vụ của Bộ Tư pháp năm 2018 vừa qua với quy trình, thủ tục rõ ràng, khách quan, công khai, minh bạch, Ban Cán sự Bộ Tư pháp đã tuyển chọn được các cán bộ đủ đức, đủ tài giữ các vị trí quan trọng trong các đơn vị thuộc Bộ, trên cơ sở các Đề tài mà các đồng chí đã bảo vệ tại kỳ thi tuyển sẽ tiếp tục phát triển và hiện thực hóa các ý tưởng đã đưa ra để giúp đơn vị của mình có bước phát triển mới và xử lý được các vấn đề đặt ra trong thực tiễn.
Bộ trưởng Lê Thành Long cũng đề nghị lãnh đạo hai đơn vị và các đơn vị thuộc bộ tiếp tục hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ để các đồng chí hoàn thành tốt nhiệm vụ trong cương vị công tác mới.

Nguồn: Cổng Thông tin điện tử Chính phủ

​

Sau 03 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành, công tác hộ tịch trên địa bàn tỉnh Bình Dương ngày càng đi vào nền nếp, phục vụ tốt hơn nhu cầu người dân. Tuy nhiên, tỉnh cũng đang gặp một số  khó khăn, vướng mắc, cụ thể:

1. Khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện

- Biên chế công chức làm công tác Hộ tịch tại UBND cấp xã, cấp huyện  hiện nay tại một số địa phương bố trí chưa tương xứng với số lượng công việc, ngoài việc thực hiện tham mưu đăng ký hộ tịch thì cán bộ cấp huyện, cấp xã hiện nay phải đảm nhiệm rất nhiều công việc;

          - Tại một số địa phương, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác đăng ký quản lý hộ tịch chưa đảm bảo như: Kho lưu trữ (chưa được bố trí riêng), máy tính, máy in (đã cũ), cập nhật mạng internet để tra cứu còn khá yếu; đối với Phòng tư pháp ngoài việc lưu trữ các sổ hộ tịch kép và Sổ hộ tịch đã được chứng thực của cấp xã gửi lên, còn phải lưu trữ các hồ sơ, sổ hộ tịch có yếu tố nước ngoài nhưng vẫn chưa được trang bị kho lưu trữ riêng đảm bảo đúng tiêu chuẩn về pháp luật lưu trữ;

          - Thực hiện tiếp nhận hồ sơ hộ tịch "một cửa" tại một số UBND cấp xã, cấp huyện còn bất cập vì vẫn còn một số cán bộ "một cửa" chưa nắm chắc chuyên môn nghiệp vụ sâu về ngành, lĩnh vực tiếp nhận.

2. Khó khăn vướng mắc trong việc áp dụng các quy định của Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành

​​

- Công dân Việt Nam (chủ yếu là nữ) kết hôn với người nước ngoài, đã có con chung với người chồng nước ngoài sau đó đã bỏ về Việt Nam cùng với con, khi về địa phương sinh sống một thời gian thì xin đăng ký khai sinh cho trẻ, trong khi đó trẻ đã được đăng ký khai sinh tại nước cơ quan có thẩm quyền nước ngoài nhưng hiện cả người mẹ lẫn đứa trẻ không có giấy tờ tùy thân do bị mất, thất lạc… nên yêu cầu đăng ký khai sinh tại Việt Nam. Tuy nhiên, theo nguyên tắc của Luật Hộ tịch thì không thể thực hiện việc đăng ký khai sinh tại Việt Nam nhưng họ cũng không có điều kiện để quay lại nước ngoài để có Giấy khai sinh đã đăng ký tại cơ quan của nước ngoài, gây khó khăn cho trẻ em khi sinh sống, học tập tại Việt Nam.

- Chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại Thông tư số 15/2015/TT-BTP

"1. Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.

2. Trường hợp không có văn bản quy định tại khoản 1 Điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.

Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật."

Thực tế có trường hợp vì khó khăn về kinh tế, cá nhân có yêu cầu không thể liên hệ cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền để xác nhận quan hệ cha con, mẹ con hoặc họ cũng không còn người thân thích để làm chứng. Do đó, quá trình tiếp nhận, giải quyết yêu cầu trong trường hợp này, cơ quan đăng ký hộ tịch yêu cầu công dân cung cấp chứng cứ theo quy định tại Khoản 2 nêu trên, tuy nhiên cơ quan đăng ký gặp lúng túng khi xác định giá trị của thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng chứng minh mối quan hệ cha con, mẹ con hoặc trường hợp công dân không thể cung cấp được chứng cứ này.

​

Luật Hộ tịch năm 2014 có hiệu lực thi hành đã có nhiều điểm mới mang tính đột phá, cải cách mạnh mẽ công tác đăng ký, quản lý hộ tịch nói riêng và quản lý dân cư nói chung. Luật quy định việc cấp Số định danh cá nhân khi đăng ký khai sinh; xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử để lưu giữ thông tin hộ tịch của cá nhân và kết nối, cung cấp thông tin hộ tịch cơ bản của cá nhân cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư... 

Qua 03 năm triển khai cho thấy, Luật hộ tịch năm 2014 đã tạo cơ sở pháp lý để người dân được công nhận các quyền con người, quyền, nghĩa vụ công dân và để Nhà nước bảo hộ các quyền, lợi ích hợp pháp của họ, có biện pháp quản lý dân cư một cách khoa học, phục vụ thiết thực cho việc xây dựng, hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của đất nước. 

I. Khái quát về các quyền nhân của cá nhân trong các văn bản pháp luật có liên quan đến hộ tịch

1. Bộ luật dân sự

 Việc đăng ký hộ tịch đã tạo cơ sở pháp lý bảo đảm một số quyền nhân thân cơ bản của cá nhân (như quyền đối với họ tên, quyền thay đổi họ tên, quyền xác định dân tộc, quyền được khai sinh, quyền kết hôn… đã được ghi nhận trong Bộ Luật Dân sự). Thông qua việc đăng ký khai sinh đã bảo đảm quyền được khai sinh, một trong những quyền quan trọng đầu tiên của trẻ em theo tuyên bố tại Công ước của Liên Hợp quốc về quyền trẻ em: "Trẻ em phải được đăng ký ngay lập tức sau khi sinh ra và có quyền ngay từ khi ra đời, có họ tên, có quốc tịch và trong chừng mực có thể, quyền được biết cha mẹ mình là ai và được chính cha mẹ mình chăm sóc"; Tuy nhiên, quyền được khai sinh không phải là quyền riêng có của trẻ em mà là quyền của bất cứ cá nhân nào; theo quy định của Bộ Luật Dân sự thì việc bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch cũng đồng nghĩa với việc bảo đảm quyền nhân thân cơ bản của mỗi cá nhân.

Về quyền nhân thân của cá nhân, hai Luật này đã ghi nhận nhiều quyền con người và quyền công dân được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ. Trong đó có một số quyền cần được công nhận, bảo vệ hoặc tổ chức, thực hiện thông qua thủ tục đăng ký hộ tịch do cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền thực hiện, bao gồm:

– Quyền có họ, tên và thay đổi họ, tên (Điều 26, Điều 27, 28 BLDS năm 2015) được xác nhận thông qua thủ tục đăng ký khai sinh và thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch;

– Quyền xác định, xác định lại dân tộc (Điều 29 BLDS) được xác nhận thông qua thủ tục khai sinh hoặc thủ tục xác nhận lại dân tộc;

– Quyền được khai sinh, khai tử (Điều 30 BLDS) được xác nhận thông qua thủ tục khai sinh; khai tử

– Quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình (Điều 39 BLDS, các điều 8, 9, LHNGĐ) được xác nhận thông qua thủ tục đăng ký kết hôn;

– Quyền ly hôn (Điều 39 BLDS, Điều 51 LHNGĐ) được xác nhận thông qua thủ tục đăng ký ghi vào sổ bộ hộ tịch, sổ hộ tịch cá nhân về việc ly hôn theo bản án, quyết định có hiệu lực về ly hôn của Tòa án;

– Quyền nhận, không nhận cha, mẹ, con (Điều 65 LHNGĐ) được xác nhận thông qua thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con hoặc thủ tục đăng ký ghi vào sổ bộ hộ tịch, sổ hộ tịch cá nhân về việc xác định cha, mẹ, con theo bản án, quyết định có hiệu lực về ly hôn của Tòa án;

– Quyền đối với quốc tịch (Điều 31 BLDS) được xác nhận thông qua thủ tục đăng ký khai sinh;

– Quyền về giám hộ và được giám hộ (BLDS, LHNGĐ) được xác nhận thông qua thủ tục đăng ký giám hộ.

2. Luật hôn nhân và gia đình

Luật Hộ tịch trong mối quan hệ với Luật HN-GĐ được thể hiện thông qua phạm vi điều chỉnh. Ngoài ra, mối quan hệ còn thể hiện qua nội dung: Luật Hộ tịch là luật hình thức, đồng thời cũng là luật riêng của luật nội dung. Luật HN-GĐ quy định về các quyền, nghĩa vụ về hôn nhân và gia đình; Luật Hộ tịch quy định thủ tục đăng ký hộ tịch nhằm tôn trọng và bảo đảm các quyền, nghĩa vụ đó. Chẳng hạn như qua việc kết hôn và đăng ký kết hôn; Quyền nhận cha mẹ con.

a) Kết hôn và đăng ký kết hôn:

Luật Hộ tịch về cơ bản đã đưa ra được cơ chế để xác định sự tuân thủ điều kiện kết hôn của người có yêu cầu kết hôn khi quy định: về thẩm quyền đăng ký kết hôn và nội dung Giấy chứng nhận kết hôn (Điều 17; Thủ tục đăng ký kết hôn (Điều 18) kết hôn trong nước và Điều 37; Điều 38, kết hôn có yếu tố nước ngoài; thủ tục ghi vào Sổ hộ tịch việc kết hôn của công dân Việt Nam đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.

b) Quyền nhận cha mẹ con (từ Điều 89, 90, 91,92 Luật HN và gia đình)

- Người không được nhận là cha, mẹ của một người có thể yêu cầu Tòa án xác định người đó là con mình.

- Người được nhận là cha, mẹ của một người có thể yêu cầu Tòa án xác định người đó không phải là con mình.

- Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết.

- Con đã thành niên nhận cha, không cần phải có sự đồng ý của mẹ; nhận mẹ, không cần phải có sự đồng ý của cha.

- Cha, mẹ có quyền nhận con, kể cả trong trường hợp con đã chết.

- Trong trường hợp người đang có vợ, chồng mà nhận con thì việc nhận con không cần phải có sự đồng ý của người kia.

Luật Hộ tịch quy định về đăng ký nhận cha, mẹ, con: cụ thể là quy định về điều kiện đăng ký nhận cha, mẹ, con; thẩm quyền; trình tự, thủ tục đăng ký (Điều 24, điều 25; Điều 43; Điều 44); thủ tục ghi vào Sổ hộ tịch việc kết hôn của công dân Việt Nam đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.

3. Luật Quốc tịch

Tương tự như những Luật trên, Luật Hộ tịch cũng có mối quan hệ với Luật Quốc tịch, chẳng hạn thông qua nội dung như: 

Quyền đối với quốc tịch: tại Điều 2 Luật Quốc tịch quy định: "1. Ở nước Cộng hoà xã hội chủ  nghĩa Việt Nam, mỗi cá nhân đều có quyền có quốc tịch. Công dân Việt Nam không bị tước quốc tịch Việt Nam, trừ trường hợp quy định tại Điều 31 của Luật này….mọi thành viên của các dân tộc đều bình đẳng về quyền có quốc tịch Việt Nam".

Luật Quốc tịch quy định một trong những căn cứ xác định có quốc tịch Việt Nam là Giấy khai sinh (Điều 11 Luật Quốc tịch). Do vậy, để đảm bảo quyền có quốc tịch và ghi nhận quyền có quốc tịch của cá nhân,  Luật Hộ tịch quy định về nội dung đăng ký khai sinh như: "Thông tin của người được đăng ký khai sinh: … quốc tịch; Thông tin của cha, mẹ người được đăng ký khai sinh: Họ, chữ đệm và tên; năm sinh; dân tộc; quốc tịch; nơi cư trú".

- Đối với Thủ tục đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài Điều 36 Luật Hộ tịch quy định:"…Trường hợp cha hoặc mẹ hoặc cả cha và mẹ là người nước ngoài thì phải nộp văn bản thỏa thuận của cha, mẹ về việc chọn quốc tịch cho con. Trường hợp cha, mẹ chọn quốc tịch nước ngoài cho con thì văn bản thỏa thuận phải có xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài mà người đó là công dân".

4. Luật Nuôi con nuôi

Đăng ký nuôi con nuôi cũng là một loại việc hộ tịch, tuy nhiên, do tính chất đặc thù nên việc nuôi con nuôi được điều chỉnh bởi Luật Nuôi con nuôi và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật này với những quy định khá khác biệt về trình tự, thủ tục đăng ký. Mặc dù, việc nuôi con nuôi được đăng ký theo trình tự, thủ tục riêng, tuy nhiên, quá trình giải quyết thủ tục đăng ký nuôi con nuôi cũng như giải quyết yêu cầu thay đổi thông tin trong giấy tờ hộ tịch của trẻ em được nhận làm con nuôi có sự liên hệ chặt chẽ với nhau thông qua thủ tục đăng ký nuôi con nuôi trong trường hợp con nuôi là trẻ em bị bỏ rơi mà phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh đang lưu giữ tại Ủy ban nhân dân cấp xã còn để trống; thủ tục thay đổi thông tin về cha mẹ trong giấy khai sinh của con nuôi; Ghi chú việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài;…

II. Thực tiễn thi hành pháp luật hộ tịch với việc bảo đảm/bảo vệ quyền nhân thân của cá nhân

1. Kết quả cụ thể: Kể từ khai thực hiện Luật Hộ tịch đến nay, cơ quan đăng ký hộ tịch trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã giải quyết:

- Trong nước:

+ Đăng ký khai sinh: 96.851 trường hợp (trong đó, năm 2016: 25.235; năm 2017: 26.639 và năm 2018 là: 44.977 trường hợp);

+ Đăng ký khai tử: 18.105 trường hợp (trong đó, năm 2016: 5946; năm 2017: 6460 và năm 2018: 5699 trường hợp);

+ Đăng ký kết hôn: 25.453 trường hợp (trong đó, năm 2016: 8231; năm 2017: 8887 và năm 2018: 8335 trường hợp);

• Có yếu tố nước ngoài:

  
  + Đăng ký khai sinh: 352 trường hợp;

  
  + Đăng ký khai tử: 49 trường hợp;

  
  + Đăng ký kết hôn: 607 trường hợp.

  
  Các việc hộ tịch khác như: đăng ký nhận, cha, mẹ, con; thay đổi, cải chính,bổ sung hộ tịch (Có bảng phụ lục kèm theo).

  
  2. Những khó khăn, vướng mắc

  
  a) Những quy định của BLDS với Luật Hộ tịch:

  
  - Về việc đặt tên, khoản 3 Điều 26 Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định: Việc đặt tên bị hạn chế trong trường hợp xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự. Tên của công dân Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ. Như vậy, trường hợp trẻ em có một bên cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, bên còn lại là người nước ngoài, nếu cha mẹ thỏa thuận lựa chọn quốc tịch Việt Nam cho con thì khi đăng ký khai sinh, tên của trẻ cũng phải là tên gọi Việt Nam. Tuy nhiên, việc xác định thế nào là tên bằng "tiếng Việt" hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam thì chưa có quy định hướng dẫn trong văn bản quy phạm pháp luật, gây khó khăn cho cả công chức làm công tác hộ tịch và người dân.

  
  - Đăng ký giám sát giám hộ: Hiện tại, Luật Hộ tịch chưa quy định thủ tục đăng ký giám sát việc giám hộ theo quy định tại Điều 51 Bộ luật Dân sự năm 2015.

  
  - Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành chưa có hướng dẫn về trình tự, thủ tục đăng ký khai sinh và đăng ký khai tử trong trường hợp trẻ em sinh ra sống được trong vòng 24 giờ rồi chết.

  
  b) Những quy định của Luật Hôn nhân và gia đình với Luật Hộ tịch:

  
  - Tại Điều 88 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định"Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.

  
  Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.

  
  Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.

  
  Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định.

  
   Về nguyên tắc, trẻ em được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân được xác định là con chung của vợ chồng, kể cả trong trường hợp 03 bên vợ, chồng và người thứ 3 thống nhất không thừa nhận đứa trẻ đó là con của cặp vợ chồng, mà là con của người vợ và người thứ 3; do đó, khi ĐKKS, phần thông tin về cha, mẹ vẫn phải ghi thông tin của người mẹ và người chồng (pháp lý) của người mẹ.

  
  Trong trường hợp người chồng của mẹ không thừa nhận trẻ em đó là con của mình hoặc người mẹ không thừa nhận người chồng là cha của đứa trẻ thì cần yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha - con theo thủ tục tố tụng dân sự. Tuy nhiên, thời gian qua, yêu cầu xác định cha cho con trong trường hợp này thường bị Tòa án từ chối giải quyết hoặc có tòa thụ lý, có tòa không thụ lý với lý do không có tranh chấp, khiến người dân phải đi lại nhiều lần giữa cơ quan đăng ký hộ tịch và cơ quan Tòa án.

  
  c) Quy định của Luật Nuôi con nuôi với Luật Hộ tịch

  
  - Tại Khoản 3 Điều 10 Nghị định 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật nuôi con nuôi : "Trường hợp có sự thỏa thuận giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi, sự đồng ý của con nuôi từ 9 tuổi trở lên về việc thay đổi phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh của con nuôi; thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh cho trẻ em đăng ký khai sinh lại cho con nuôi và thu hồi Giấy khai sinh cũ; tại cột ghi chú của Sổ đăng ký khai sinh phải ghi rõ là cha mẹ nuôi.". Tuy nhiên, tại Điều 24 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP "Việc khai sinh, kết hôn, khai tử đã được đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam trước ngày 01 tháng 01 năm 2016 nhưng Sổ hộ tịch và bản chính giấy tờ hộ tịch đều bị mất thì được đăng ký lại". Do đó, việc thu hồi hủy bỏ để đăng ký lại nhằm mục đích thay đổi phần khai về cha, mẹ ruột sang cha, mẹ nuôi là không thể thực hiện được theo Luật Hộ tịch (vì Sổ và bản chính Giấy khai sinh vẫn còn).

  
  - Việc thay đổi thông tin về cha mẹ trong giấy khai sinh của con nuôi

  
  Theo quy định tại Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi thì việc thay đổi phần khai về cha mẹ trong giấy khai sinh và sổ ĐKKS của con nuôi, trước đây, được thực hiện nếu có sự thỏa thuận giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi, sự đồng ý của con nuôi từ 09 tuổi trở lên thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã ĐKKS cho trẻ em thu hồi giấy khai sinh và thực hiện ĐKKS lại với các thông tin mới cho trẻ em; tại cột ghi chú của sổ ĐKKS phải ghi rõ là cha mẹ nuôi. Tuy nhiên, hiện tại pháp luật hộ tịch không quy định việc thu hồi lại giấy khai sinh cũ và thực hiện việc ĐKKS lại với sự thay đổi phần khai về cha, mẹ của trẻ em (theo cha, mẹ nuôi).

  
   Trường hợp cha mẹ nuôi có yêu cầu thay đổi phần khai về cha mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký thì thực hiện theo trình tự, thủ tục thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật hộ tịch. Sau khi thực hiện thủ tục thay đổi hộ tịch và được cấp trích lục thay đổi hộ tịch, cơ quan ĐKHT sẽ ghi những nội dung thay đổi vào mặt sau giấy khai sinh. Việc thực hiện quy định này có bất lợi là không bảo đảm giữ bí mật thông tin đối với trẻ em được nhận làm con nuôi, khi sử dụng bản chính giấy khai sinh với những thông tin về cha mẹ đẻ ghi ở mặt trước, thông tin về cha mẹ nuôi ghi ở mặt sau dễ dẫn đến tâm lý mặc cảm, tự ti của trẻ mặc dù pháp luật hộ tịch có quy định, sau khi thực hiện việc thay đổi, ghi thông tin thay đổi vào sổ ĐKKS, trẻ sẽ được cấp trích lục khai sinh với các thông tin đã được thay đổi, việc sử dụng trích lục khai sinh này sẽ đáp ứng được nguyện vọng giữ bí mật thông tin về quan hệ nuôi con nuôi.

  
  d) Luật Quốc tịch với Luật Hộ tịch

  
  Luật Quốc tịch chưa có quy định về hình thức có quốc tịch Việt Nam đối với trường hợp trẻ em có cả cha và mẹ là công dân Việt Nam, được sinh ra ở nước ngoài. Đã có quốc tịch nước ngoài theo nơi sinh

  
  Theo quy định tại Điều 15 Luật Quốc tịch quy định: "Quốc tịch của trẻ em khi sinh ra có cha mẹ là công dân Việt Nam thì có quốc tịch Việt Nam". Tuy nhiên, việc trẻ có quốc tịch Việt Nam thông qua hình thức nào thì pháp luật chưa có quy định cụ thể, dẫn đến cơ quan đăng ký hộ tịch còn lúng túng khi giải quyết yêu cầu của công dân. Ví dụ: Đối với trường hợp trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ (quốc gia xác định nơi sinh theo nguyên tắc lãnh thổ), có cả cha và mẹ là công dân Việt Nam khi đứa trẻ này được đăng ký khai sinh tại Hoa Kỳ, trong Giấy khai sinh, ghi quốc tịch Hoa Kỳ.  Trong khi đó, theo Luật Quốc tịch Việt Nam áp dụng nguyên tắc xác định quốc tịch Việt Nam theo huyết thống. Vì vậy, cha mẹ trẻ đã đến cơ quan đăng ký hộ tịch yêu cầu đăng ký khai sinh cho trẻ trong đó ghi quốc tịch của trẻ em là quốc tịch Việt Nam. Trong trường hợp này, trẻ em đương nhiên có quốc tịch Việt Nam theo cha mẹ, việc có quốc tịch Hoa Kỳ (theo nơi sinh) không làm mất đi quyền có quốc tịch Việt Nam của trẻ. Tuy nhiên, do pháp luật quốc tịch, hộ tịch chưa có quy định cụ thể đối với trường hợp này này nên trong thực tế, các cơ quan đăng ký hộ tịch còn lúng túng, việc giải quyết còn chưa có sự thống nhất (đăng ký khai sinh, ghi quốc tịch Việt Nam cho trẻ vận dụng ghi vào sổ hộ tịch việc khai sinh của trẻ, mục quốc tịch ghi quốc tịch Việt Nam.

  
  III. Đề xuất giải pháp và kiến nghị

Để thực tiễn triển khai quy định pháp luật về hộ tịch trong mối liên hệ với quy định về quyền nhân thân trong Bộ luật dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Nuôi con nuôi; Luật Quốc tịch, kiến nghị những nội dung sau:

- Bổ sung quy định về thủ tục đăng ký giám sát việc giám hộ cho thống nhất với quy định của BLDS năm 2015;

 - Đề nghị phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao có chỉ đạo hoặc hướng dẫn thống nhất trong ngành về việc thụ lý yêu cầu xác định cha cho con trong trường hợp có "tranh chấp";

- Bổ sung quy định trong Luật Hộ tịch về việc thu hồi lại giấy khai sinh cũ và thực hiện việc ĐKKS lại với sự thay đổi phần khai về cha, mẹ của trẻ em (theo cha, mẹ nuôi);

- Để đảm bảo được nguyện vọng giữ bí mật thông tin về quan hệ nuôi con nuôi, đề nghị xem xét cho cấp lại bản chính Giấy khai sinh trong trường hợp cha mẹ nuôi có yêu cầu thay đổi phần khai về cha mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký thay vì việc ghi thông tin thay đổi vào sổ ĐKKS và Giấy khai sinh (bản chính) và trẻ sẽ được cấp trích lục khai sinh như hiện nay;

- Cần sớm quy định, hướng dẫn việc xác định quốc tịch trong trường hợp có xung đột pháp luật với quốc tịch nước ngoài.

          Trên đây là một số nội dung liên đến thực tiễn triển khai quy định pháp luật về hộ tịch trong mối liên hệ với quy định về quyền nhân thân trong Bộ luật dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Nuôi con nuôi; quy định về xác định quốc tịch trong Luật Quốc tịch Việt Nam.​

Quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng; Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020, trong những năm qua, Tỉnh ủy và Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác cải cách tư pháp có trọng tâm, trọng điểm và đạt được những kết quả nổi bật, chỉ đạo các cơ quan tư pháp của tỉnh, trong đó có Sở Tư pháp thực hiện thường xuyên nhiệm vụ tham gia xây dựng, hoàn thiện các chính sách, pháp luật. Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương với vai trò là cơ quan tư pháp địa phương, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước các lĩnh vực theo luật định, trong đó có công tác quản lý nhà nước về công chứng, luật sư, tư vấn pháp luật, bán đấu giá tài sản, giám định tư pháp, thừa phát lại đã hoàn thành các nhiệm vụ đề ra, đạt được những kết quả t​​ích cực, góp phần vào tiến trình cải cách tư pháp ở địa phương.

I. Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, các chính sách về công chứng, luật sư, tư vấn pháp luật, bán đấu giá tài sản, giám định tư pháp, thừa phát lại

- Nhằm triển khai thi hành đồng bộ, thống nhất và có hiệu quả các văn bản pháp luật, các chính sách của Nhà nước về công chứng, luật sư, tư vấn pháp luật, bán đấu giá tài sản, giám định tư pháp, thừa phát lại, Sở Tư pháp đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Bên cạnh việc xây dựng nội dung tuyên truyền cô đọng, súc tích, dễ hiểu, dễ nhớ thì hình thức tuyên truyền cũng rất đa dạng, phong phú như tổ chức hội nghị; phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông xây dựng chuyên trang pháp luật trên Trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân tỉnh, của sở, ngành có liên quan; phối hợp với Báo Bình Dương, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Bình Dương viết tin, bài; tuyên truyền rộng rãi qua hệ thống loa, đài truyền thanh của các xã, phường, thị trấn; lồng ghép việc phổ biến quy định pháp luật qua việc trợ giúp pháp lý; phát hành tờ gấp pháp luật (trung bình hàng năm Sở Tư pháp phát hành khoảng 20.000 tờ gấp pháp luật đối với mỗi lĩnh vực).

Ngoài ra, đối với một số lĩnh vực luôn nhận được sự quan tâm của nhiều tầng lớp nhân dân như công chứng, thừa phát lại, đấu giá tài sản, Sở Tư pháp còn tổ chức thực hiện chương trình tư vấn pháp luật trực tiếp trên sóng phát thanh 92,5 MHz nhằm kịp thời đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật và giải đáp các khó khăn, vướng mắc của người dân.

- Công bố, tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính

Trên cơ sở quyết định công bố thủ tục hành chính của Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp đã tham mưu Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quyết định công bố thủ tục hành chính đối với các lĩnh vực thuộc phạm vi chức năng quản lý của Sở Tư pháp. Các thủ tục hành chính được đăng tải công khai trên Trang Thông tin hành chính công của tỉnh, Trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức tìm hiểu và thực hiện.

Việc tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính được thực hiện công khai, minh bạch, nhanh chóng, đúng pháp luật. Tăng cường việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, một số thủ tục hành chính đơn giản thì thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ qua mạng (scan hồ sơ và gửi qua email). Từ năm 2015 đến nay, Sở Tư pháp đã giải quyết 461 thủ tục hành chính, trong đó công chứng 235 việc, luật sư 127 việc, tư vấn pháp luật 5 việc, đấu giá tài sản 35 việc, thừa phát lại 59 việc.

II. Công tác quản lý nhà nước về công chứng, luật sư, tư vấn pháp luật, bán đấu giá tài sản, giám định tư pháp, thừa phát lại trong tiến trình cải cách tư pháp tại Bình Dương

1. Công chứng

- Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh thành lập các Văn phòng công chứng theo đúng quy định. Đến nay trên toàn tỉnh có 29 tổ chức hành nghề công chứng (02 Phòng công chứng và 27 Văn phòng công chứng) với tổng số 69 công chứng viên đang hành nghề. Sở Tư pháp phối hợp với Hội Công chứng viên tỉnh tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ công chứng hàng năm cho đội ngũ công chứng viên, chuyên viên nghiệp vụ; tổ chức Tọa đàm với sự tham gia của đại diện Ngân hàng nhà nước Chi nhánh tỉnh Bình Dương, Sở Tài nguyên và Môi trường (Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện) và các tổ chức hành nghề công chứng nhằm trao đổi, thảo luận và giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong hoạt động công chứng. Bên cạnh đó, việc chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của sở cũng được thực hiện thường xuyên và kịp thời.

- Đã xây dựng cơ bản hoàn thiện cơ sở dữ liệu công chứng và đang triển khai áp dụng cơ sở dữ liệu công chứng đến tất cả các TCHNCC trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, sẽ tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu công chứng theo hướng hiện đại, phù hợp với thực tế phát triển công nghệ thông tin như hiện nay.

- Để tăng cường công tác quản lý nhà nước về công chứng, chứng thực, đảm bảo an ninh, trật tự, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, Sở Tư pháp đã chủ động phối hợp với Công an tỉnh ký kết Quy chế phối hợp số 427/QCPH/STP-CAT ngày 06/4/2018 trong công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực công chứng, chứng thực trên địa bàn tỉnh. Đây là điểm mới nổi bật trong quản lý nhà nước về công chứng, chứng thực tại Bình Dương (Quy chế góp phần tạo ra sự thống nhất, kịp thời trong quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin, vụ việc có dấu hiệu tội phạm liên quan đến công chứng, chứng thực).

- Một số khó khăn, vướng mắc:

+ Tại Khoản 2 Điều 4 Thông tư số 06/2015/TT-BTP quy định "Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày ghi tên người được đăng ký hành nghề vào Danh sách công chứng viên, Sở Tư pháp phải đăng tải Danh sách này trên Cổng thông tin điện tử của Sở Tư pháp, đồng thời gửi Bộ Tư pháp để lập danh sách theo dõi chung".

+ Tại Khoản 1 Điều 5 Thông tư số 06/2015/TT-BTP quy định "Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày Bộ trưởng Bộ Tư pháp quyết định miễn nhiệm công chứng viên theo quy định tại khoản 4 Điều 15 của Luật công chứng, hoặc trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được thông báo của tổ chức hành nghề công chứng theo quy định tại khoản 3 Điều 35 của Luật công chứng, Sở Tư pháp nơi công chứng viên đăng ký hành nghề xóa đăng ký hành nghề, ra quyết định thu hồi Thẻ công chứng viên và gửi quyết định này cho người bị thu hồi Thẻ, tổ chức hành nghề công chứng nơi người đó hành nghề và Bộ Tư pháp, đồng thời đăng tải thông tin về việc thu hồi Thẻ trên Cổng thông tin điện tử của Sở Tư pháp".

Hiện nay, trên Trang thông tin Bổ trợ tư pháp đã có mục danh sách công chứng viên nhưng chưa được cập nhật nội dung, do đó, khi giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến thành lập Văn phòng công chứng, đăng ký hành nghề và cấp Thẻ công chứng viên, Sở Tư pháp phải gửi văn bản xác minh thông tin hành nghề của công chứng viên tại các tỉnh thành khác để đảm bảo quy định công chứng viên hành nghề tại một tổ chức hành nghề công chứng theo Điểm b Khoản 2 Điều 17 Luật Công chứng.

2. Luật sư

- Trong tiến trình cải cách tư pháp, nhằm phát triển đội ngũ luật sư đủ về số lượng, có phẩm chất chính trị, đạo đức, có trình độ chuyên môn, tỉnh Bình Dương đã triển khai thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về luật sư, trong đó chú trọng nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về luật sư; đồng thời, đảm bảo phát huy tốt nhất vai trò tự quản của tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư.

- Tính đến nay, toàn tỉnh có 141 luật sư thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Bình Dương và 40 người tập sự hành nghề luật sư. Tổng số các tổ chức hành nghề luật sư tỉnh là 42 (trong đó có: 29 văn phòng luật sư, 01 công ty luật TNHH hai thành viên trở lên, 11 công ty luật TNHH MTV, 01 công ty luật hợp danh), 11 Văn phòng giao dịch, 03 luật sư hành nghề với tư cách cá nhân. Ngoài đội ngũ luật sư của tỉnh, tỉnh Bình Dương cũng đang là địa bàn thu hút số lượng luật sư các tỉnh, thành phố trung ương khác đến hành nghề dưới hình thức gia nhập Đoàn Luật sư tỉnh; mở chi nhánh tổ chức hành nghề luật sư, số lượng luật sư, chi nhánh tăng đều qua các năm, hiện nay toàn tỉnh có 45 chi nhánh tổ chức hành nghề luật sư (trong năm 2018, đội ngũ luật sư đã thực hiện 1.968 vụ việc, trong đó: tham gia tố tụng là 471 vụ việc, đại diện ngoài tố tụng 36 vụ việc, tư vấn pháp luật là 655 vụ việc, trợ giúp pháp lý miễn phí 382 vụ việc, dịch vụ pháp lý khác 424 vụ việc. Tổng doanh thu: 10.608.900.334 đồng. Tổng số thuế đã nộp cho Nhà nước: 840.930.282 đồng).

- Chất lượng hoạt động các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã từng bước được nâng cao, góp phần tích cực vào việc bảo vệ quyền của bị can, bị cáo và các đương sự trước Toà, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân, các doanh nghiệp và các tổ chức xã hội khác. Bên cạnh đó, các tổ chức hành nghề luật sư còn hỗ trợ hiệu quả cho các cá nhân, doanh nghiệp thông qua hoạt động tư vấn pháp luật và các dịch vụ pháp lý khác trong các lĩnh vực kinh tế, đầu tư, thương mại, hình sự, dân sự, lao động, hôn nhân gia đình...Đặc biệt luật sư đã thể hiện tích cực vai trò xã hội thông qua các hoạt động trợ giúp pháp lý.

- Để triển khai Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Luật sư, Đề án phát triển đội ngũ luật sư và Chiến lược phát triển hành nghề luật sư đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh Bình Dương, Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 178/QĐ-UBND ngày 26/01/2015; tham mưu xây dựng Quyết định số 2539/QĐ-UBND ngày 02/10/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương về việc ủy quyền Giám đốc Sở Tư pháp thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn trong việc quản lý nhà nước và hành nghề luật sư. Ngoài ra, Sở Tư pháp đã xây dựng và tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2600/QĐ-UBND ngày 21/10/2014 về việc Phương án tăng cường sự tham gia của luật sư trong việc tư vấn pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp ý các chính sách thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh.

- Nhằm đáp ứng tình hình nhiệm vụ mới của Sở Tư pháp và Đoàn Luật sư theo quy định của pháp luật hiện hành và bao quát toàn bộ các nhiệm vụ của Sở Tư pháp và Đoàn Luật sư, ngày 06/7/2017, Sở Tư pháp và Đoàn Luật sư đã thống nhất ký kết Quy chế Phối hợp trong công tác quản lý hoạt động hành nghề luật sư và phối hợp về một số hoạt động thuộc công tác tư pháp khác trên địa bàn tỉnh Bình Dương, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phối hợp và quản lý nhà nước về hoạt động hành nghề luật sư trên địa bàn tỉnh.

- Một số khó khăn, vướng mắc:

+ Số lượng và chất lượng của luật sư trong Đoàn tuy có phát triển nhưng vẫn còn hạn chế so với yêu cầu chung và yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế nói riêng. Các luật sư đa phần yếu về ngoại ngữ nên khả năng giao tiếp, làm việc trực tiếp với khách hàng là người nước ngoài còn hạn chế. Các luật sư đa phần hành nghề trong lĩnh vực tố tụng, hoạt động riêng lẻ, độc lập, chưa liên kết với nhau để thành lập, tổ chức, hoạt động trong những tổ chức hành nghề luật sư quy mô lớn. Đây là những trở ngại cho quá trình phát triển luật sư đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế của địa phương;

+ Về thực hiện chế độ báo cáo định kỳ: Tại Khoản 2 Điều 34 Thông tư 17/2011/TT-BTP ngày 14/10/2011 của Bộ Tư pháp quy định:

"Định kỳ 6 tháng và hàng năm, tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam, luật sư hành nghề với tư cách cá nhân có trách nhiệm lập báo cáo về tổ chức và hoạt động của mình gửi Đoàn Luật sư và Sở Tư pháp nơi có trụ sở của tổ chức hành nghề luật sư hoặc nơi có địa điểm giao dịch của luật sư hành nghề với tư cách cá nhân; tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài tại Việt Nam có trách nhiệm lập báo cáo về tổ chức và hoạt động luật sư gửi Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp nơi có trụ sở của tổ chức hành nghề luật sư.

Báo cáo 6 tháng của tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam, luật sư hành nghề với tư cách cá nhân và tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài tại Việt Nam được gửi trước ngày 05/4 hàng năm và báo cáo năm được gửi trước ngày 05/10 hàng năm".

Tại Khoản 1 Điều 32 Luật Luật sư 2006 (đã được sửa đổi bổ sung năm 2012) quy định:

"Tổ chức hành nghề luật sư bao gồm:

a) Văn phòng luật sư;

b) Công ty luật"

Nếu căn cứ theo 2 quy định trên thì chi nhánh của tổ chức hành nghề luật sư (các chi nhánh của tổ chức hành nghề luật sư địa phương khác) không phải gửi báo cáo về tình hình tổ chức và hoạt động đến Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương. Do đó, Sở Tư pháp khó có thể nắm được tình hình tổ chức và hoạt động của các chi nhánh.

3. Đấu giá tài sản

Để triển khai thi hành Luật Đấu giá tài sản kịp thời, thống nhất, đồng bộ và hiệu quả, Sở Tư pháp đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 2128/KH-UBND ngày 30/5/2017 về triển khai thi hành Luật Đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Trên cơ sở Kế hoạch số 2128/KH-UBND, 7/9 huyện, thị và thành phố của tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật phù hợp với tình hình thực tiễn từng đơn vị. Chủ động tổ chức Hội nghị triển khai Luật đấu giá tài sản và Kế hoạch số 2128/KH-UBND cho các sở ngành có liên quan và các tổ chức hành nghề đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh, phối hợp với các địa phương trên địa bàn tỉnh tổ chức triển khai tập huấn sâu rộng Luật đấu giá tài sản.

Ngoài ra, Sở Tư pháp đã phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư rà soát các doanh nghiệp đấu giá trên địa bàn tỉnh thành lập trước ngày 01/7/2017, đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động đa ngành nghề có kinh doanh dịch vụ đấu giá tài sản nhằm đôn đốc, chỉ đạo các doanh nghiệp thực hiện việc chuyển đổi hoạt động đúng thời hạn quy định của Luật Đấu giá tài sản.

Đồng thời, thực hiện Công văn số 3319/BTP-BTTP ngày 13/9/2017 của Bộ Tư pháp về thi hành Luật đấu giá tài sản, vừa qua, Sở Tư pháp đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 28/2018/QĐ-UBND ngày 11/10/2018 "Quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh Bình Dương". Nội dung chủ yếu của Quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh Bình Dương gồm: quỹ đất được đấu giá, việc xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất, phương án đấu giá quyền sử dụng đất, phê duyệt kết quả đấu giá quyền sử dụng đất, nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sau khi trúng đấu giá, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao đất cho người trúng đấu giá; các nội dung khác không thuộc trình tự, thủ tục đấu giá, đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật hiện hành có liên quan; quy định trách nhiệm tổ chức thực hiện của các sở ngành, cơ quan, tổ chức có liên quan đến Quyết định số 28/2018/QĐ-UBND.

Hiện nay, tỉnh Bình Dương có 01 Trung tâm, 12 doanh nghiệp đấu giá, 09 Chi nhánh, 04 Văn phòng đại diện với tổng số 38 đấu giá viên.    

- Một số khó khăn, vướng mắc

+ Một số doanh nghiệp đấu giá tài sản, chi nhánh doanh nghiệp đấu giá tài sản có tình trạng "đánh trống ghi tên", chỉ đăng ký hoạt động nhưng từ lúc thành lập đến nay chưa phát sinh hoạt động đấu giá tài sản nào.

+ Một số doanh nghiệp chưa thực hiện tốt chế độ báo cáo tình hình tổ chức và hoạt động cho Sở Tư pháp, gây không ít khó khăn trong công tác quản lý.

4. Giám định tư pháp

Hoạt động giám định tư pháp luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, một số lãnh đạo Sở chuyên môn quản lý về lĩnh vực giám định tư pháp như: Sở Y tế, Công an tỉnh, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Sở Công Thương, Cục Thuế, Cục Hải quan, Sở Giao thông-Vận tải, Sở Xây dựng, Chi Cục Kiểm lâm thuộc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn…, bên cạnh đó, địa phương còn nhận được sự quan tâm, hướng dẫn của Bộ Tư pháp, hướng dẫn của Viện Kỹ thuật hình sự, Viện Pháp Y…, qua đó, giúp công tác triển khai Luật Giám định tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành được hiệu quả, cụ thể: 

- Việc tham mưu các văn bản triển khai thực hiện Luật Giám định tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành được kịp thời, đầy đủ, phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương. Đặc biệt, Sở Tư pháp đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua Nghị quyết số 35/2014/NQ-HĐND ngày 10/12/2014 về chế độ hỗ trợ công tác pháp y, tâm thần, kỹ thuật hình sự trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Trên cơ sở đó, ngày 22/12/2014, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 65/2014/QĐ-UBND về việc quy định chế độ hỗ trợ công tác pháp y, tâm thần, kỹ thuật hình sự trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Hàng năm, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh rà soát, lập và công bố danh sách người, tổ chức giám định tư pháp, tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc đúng quy định.

- Trong năm 2017, Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch số 2542/KH-UBND ngày 22/6/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương về việc tổ chức bồi dưỡng kiến thức pháp lý cho người giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh Bình Dương năm 2017, theo đó Lớp học đã diễn ra từ ngày 13/12/2017 đến ngày 15/12/2017 với sự tham gia của gần 60 giám định viên tư pháp, người làm công tác giám định trên địa bàn tỉnh. Lớp bồi dưỡng đã cung cấp các kiến thức pháp lý cơ bản trong lĩnh vực giám định tư pháp, giúp các học viên hiểu rõ hơn về vị trí, vai trò của hoạt động giám định trong hoạt động tố tụng từ đó hỗ trợ cho công tác giám định tại cơ quan, đơn vị.

- Thực hiện công văn số 3256/BTP-BTTP ngày 31/8/2018 của Bộ Tư pháp về việc tổng kết thi hành Luật Giám định tư pháp, Sở Tư pháp đã kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh báo cáo kết quả 05 năm thi hành Luật Giám định tư pháp về Bộ Tư pháp theo thời hạn quy định.

Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 02 tổ chức Giám định tư pháp: Trung tâm Pháp Y thuộc Sở Y tế và Phòng Kỹ thuật Hình sự thuộc Công an tỉnh, chưa có văn phòng giám định tư pháp. Về đội ngũ người giám định tư pháp, toàn tỉnh có 94 người giám định tư pháp (88 giám định viên tư pháp, 06 người giám định tư pháp theo vụ việc).

Về kết quả hoạt động: trong năm 2018, đã thực hiện 3265 vụ việc, trong đó: lĩnh vực pháp y là 774 vụ việc, pháp y tâm thần là 68 vụ việc, kỹ thuật hình sự là 1665 vụ việc, tài chính 664 vụ việc, lĩnh vực khác 94 vụ.

- Một số khó khăn, vướng mắc

+ Quyết định số 01/2014/QĐ-TTg đã cụ thể hóa một phần chính sách đãi ngộ của Nhà nước nhằm động viên, khích lệ đối với đội ngũ người giám định tư pháp. Tuy nhiên, theo đánh giá của các sở, ngành, tổ chức giám định và thực tiễn áp dụng các chính sách nêu trên cho thấy: Chế độ bồi dưỡng đối với người giám định tư pháp và người giúp việc cho người giám định tư pháp vẫn còn thấp so với tính chất đặc thù công việc và điều kiện kinh tế xã hội hiện nay. Đây là một trong những lý do cơ bản dẫn đến tình trạng người làm giám định tư pháp chuyên trách không yên tâm gắn bó với công việc giám định cũng như không động viên được những người giám định tư pháp kiêm nhiệm tích cực tham gia hoạt động giám định tư pháp; đồng thời, các chuyên gia giỏi trong các ngành, lĩnh vực không muốn tham gia hoạt động giám định tư pháp.

+ Luật Giám định tư pháp cũng còn một số bất cập so với thực tiễn áp dụng như: Tại Điều 10 Luật Giám định tư pháp quy định các trường hợp miễn nhiệm giám định viên tư pháp, tuy nhiên không quy định trường hợp miễn nhiệm do chuyển công tác đến đơn vị khác và không còn thực hiện hoạt động giám định, dẫn đến số lượng giám định viên tư pháp theo thống kê hằng năm không phản ánh đúng số lượng giám định viên đang hoạt động thực tế tại địa phương; Về quy định bổ nhiệm lại giám định viên tư pháp: Pháp luật chưa quy định việc bổ nhiệm lại hoặc cấp lại quyết định bổ nhiệm trong trường hợp quyết định bổ nhiệm giám định viên tư pháp bị rách, bị mất hoặc bị thất lạc.

5. Thừa phát lại

Thực hiện chủ trương xã hội hóa một số hoạt động liên quan đến Thi hành án dân sự và Toà án phù hợp với Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, đồng thời để góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả Thi hành án dân sự, giảm tải cho hoạt động của hệ thống cơ quan nhà nước, bảo đảm cho người dân được phục vụ tốt hơn, Ủy ban nhân dân tỉnh định hướng phát triển hệ thống Văn phòng Thừa phát lại tại 09/9 đơn vị hành chính cấp huyện trên địa bàn tỉnh đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Từ năm 2013 đến nay, tỉnh đã ban hành 02 Đề án thực hiện chế định Thừa phát lại trên địa bàn tỉnh Bình Dương, 01 Đề án trong giai đoạn thí điểm và 01 Đề án thực hiện chính thức chế định thừa phát lại kể từ năm 2016. Đây là cơ sở pháp lý để giúp Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện tốt yêu cầu và nhiệm vụ mới đặt ra. Các đề án đã xác định quan điểm, mục tiêu và lộ trình thực hiện chế định Thừa phát lại tại địa phương phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và định hướng phát triển của Chính phủ.

Đồng thời, qua theo dõi các văn bản pháp luật về thừa phát lại, nhận thấy:

+ Pháp luật chưa có quy định cụ thể về thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với hoạt động Thừa phát lại, chỉ quy định chung chung các hình thức xử lý vi phạm đối với Thừa phát lại và Văn phòng Thừa phát, không quy định từng loại việc và mức độ vi phạm cụ thể. Ví dụ trường hợp Sở Tư pháp phát hiện nội dung lập vi bằng không đúng quy định pháp luật thì hậu quả pháp lý chỉ là vi bằng không được đăng ký và không có giá trị pháp lý, chưa có chế tài đảm bảo tính răn đe.  

+ Về việc phân định nội dung, phạm vi lập vi bằng tại Công văn số 4003/BTP-TCTHADS ngày 19/9/2014 của Tổng cục Thi hành án dân sự về việc hướng dẫn một số nội dung trong hoạt động TPL đã hướng dẫn tương đối cụ thể phạm vi, thẩm quyền lập vi bằng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc xác định các trường hợp không thuộc phạm vi lập vi bằng còn gặp nhiều khó khăn phân định giữa chứng thực chữ ký, công chứng và lập vi bằng trong một số trường hợp còn mơ hồ.

Do đó, để tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về Thừa phát lại và các văn bản pháp luật hiện hành có liên quan, ngày 12/7/2018, Sở Tư pháp ban hành công văn về việc hướng dẫn hoạt động thừa phát lại, có nội dung: "Khi lập vi bằng, Thừa phát lại phải giải thích rõ ràng quyền, nghĩa vụ của các bên trong việc yêu cầu lập vi bằng và giá trị pháp lý của vi bằng, tránh trường hợp người dân "hiểu nhầm" vi bằng của Thừa phát lại với văn bản công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực, đồng thời không lập vi bằng đối với các trường hợp đã được pháp luật về thừa phát lại quy định, các văn bản hướng dẫn của Bộ Tư pháp và các văn bản pháp luật hiện hành có liên quan như: Không lập vi bằng đối với các hành vi, sự kiện nhằm mục đích thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trái quy định pháp luật; Không lập vi bằng đối với các hành vi, sự kiện nhằm thực hiện các giao dịch dân sự thuộc thẩm quyền công chứng của các tổ chức hành nghề công chứng hoặc thuộc thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân các cấp dưới hình thức vi bằng ghi nhận sự tồn tại một thỏa thuận, một cam kết, lời trình bày của các bên có nội dung như: mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, cho mượn, thỏa thuận phân chia di sản, từ chối nhận di sản, phân chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân theo quy định pháp luật đối với các tài sản (quyền sử dụng đất, nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất, ô tô, xe máy,…)" nhằm định hướng cho các Văn phòng thừa phát lại hoạt động ổn định, đi vào nề nếp và đúng quy định của pháp luật, góp phần phát triển ổn định kinh tế - xã hội tại địa phương.    

Đến nay, trên địa bàn tỉnh Bình Dương có 05 Văn phòng thừa phát lại với đội ngũ 16 thừa phát lại đang hành nghề tại các tổ chức này. Các thừa phát lại trên địa bàn tỉnh chủ yếu là những người có nhiều năm kinh nghiệm trong công tác thi hành án dân sự, đây cũng là thuận lợi trong quá trình tổ chức và hoạt động thừa phát lại tại địa phương.

Về kết quả hoạt động: Trong năm 2018 các Văn phòng đã tống đạt văn bản, giấy tờ theo yêu cầu của Tòa án và cơ quan thi hành án dân sự: 16.209 văn bản, trong đó tống đạt văn bản, giấy tờ theo yêu cầu của cơ quan Tòa án là 15.154 văn bản và cơ quan Thi hành án 1055 văn bản; Xác minh điều kiện thi hành án: Chưa phát sinh; Tổ chức thi hành bản án, quyết định: Chưa phát sinh; Lập vi bằng: 4.690 vi bằng. Về doanh thu: Các Văn phòng Thừa phát lại đã thu được: 6.929.126.000 đồng, trong đó: chi phí lập vi bằng 5.503.000.000 đồng; chi phí tống đạt 1.426.126.000 đồng (1.334.986.000 đồng của Tòa án và 91.140.000 đồng của cơ quan thi hành án dân sự).

6. Tư vấn pháp luật

- Nhận thức được tầm quan trọng của công tác tư vấn pháp luật, ngay sau khi Nghị định số 77/2008/NĐ-CP được ban hành, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai, quán triệt các quy định của pháp luật về tư vấn pháp luật đến các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, cơ sở đào tạo trên địa bàn tỉnh. Ủy ban nhân dân tỉnh đã bố trí trụ sở hoạt động, hỗ trợ cơ sở vật chất cho các trung tâm tư vấn pháp luật, qua đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho các trung tâm hoạt động có hiệu quả. Sở Tư pháp đã phối hợp với Liên đoàn lao động tỉnh xây dựng Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý cho người lao động trong các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

- Hàng năm, Sở Tư pháp tổ chức ngày pháp luật cho tối tượng là công nhân lao động tại các Khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, trong đó, đã lồng ghép nội dung tư vấn pháp luật miễn phí cho người lao động với sự tham gia của các Phòng, đơn vị sự nghiệp thuộc sở và trên 20 luật sư thành viên thuộc Đoàn luật sư tỉnh Bình Dương.

Trên địa bàn tỉnh Bình Dương có 04 tư vấn viên pháp luật, 02 luật sư hành nghề với tư cách cá nhân, 20 cộng tác viên tư vấn pháp luật làm việc 03 trung tâm tư vấn pháp luật: Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn tỉnh Bình Dương, Trung tâm Tư vấn pháp luật Hội Luật gia tỉnh Bình Dương và Trung tâm Tư vấn pháp luật Đoàn Luật sư tỉnh Bình Dương.

Về kết quả hoạt động tư vấn pháp luật: Từ ngày 01/10/2017 đến 30/9/2018 đã tư vấn miễn phí 2860 vụ việc với hơn 8000 lượt người tư vấn pháp luật. Nội dung tư vấn đa dạng trong các lĩnh vực pháp luật về công đoàn, lao động, hành chính, hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình…Đối tượng tư vấn gồm nhiều thành phần khác nhau, chủ yếu là công đoàn viên, người lao động, người nghèo... Hoạt động trợ giúp pháp lý được chú trọng như: hỗ trợ lập hồ sơ khiếu nại, hòa giải 198 trường hợp; hướng dẫn và hỗ trợ khiếu kiện 47 trường hợp.

- Một số khó khăn, vướng mắc:

Kinh phí hoạt động còn hạn hẹp do hoạt động của các Trung tâm chủ yếu là tư vấn không có thù lao. Trụ sở tuy đáp ứng yêu cầu hoạt động nhưng ở vị trí chưa thuận lợi, gây khó khăn trong việc liên hệ tư vấn của người dân. Nhân lực tại các Trung tâm còn mỏng, chưa đáp ứng đủ yêu cầu hoạt động trong các công việc đòi hỏi có nhiều nhân lực như công tác tư vấn pháp luật lưu động, cấp phát tài liệu miễn phí. Hiện nay, Trung tâm Tư vấn pháp luật Đoàn Luật sư tỉnh Bình Dương vẫn chưa hoàn thiện cơ cấu tổ chức.

III. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo

Sở Tư pháp thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết các khiếu nại, tố cáo, phản ánh trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp đạt hiệu quả, không để tồn đọng, không phát sinh điểm nóng, phức tạp. Qua thanh tra, kiểm tra đã phát hiện, chấn chỉnh, xử lý kịp thời các sai phạm. Các cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính nghiêm túc chấp hành quyết định xử phạt của Sở Tư pháp; khắc phục những sai sót theo kết luận của Sở Tư pháp, tổ chức họp rút kinh nghiệm không để xảy ra sai sót tương tự.

IV. Một số giải pháp

1. Công chứng

Kiến nghị Bộ Tư pháp sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật về công chứng, dữ liệu thông tin hành nghề công chứng (bao gồm thông tin về họ tên, ngày sinh của công chứng viên, quyết định bổ nhiệm, đăng ký hành nghề, xóa đăng ký hành nghề, ngày tháng năm cập nhật). Đây là cơ sở dữ liệu dùng chung để Sở Tư pháp các tỉnh thành tra cứu thông tin hành nghề công chứng một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm thời gian và chi phí, đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính đúng thời hạn cho tổ chức, cá nhân.

2. Luật sư

Kiến nghị Bộ Tư pháp sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật về luật sư, xây dựng dữ liệu thông tin hành nghề luật sư toàn quốc. 

3. Đấu giá tài sản

Để nâng cao tính chuyên nghiệp của các doanh nghiệp đấu giá tài sản, cần bổ sung quy định về chế tài xử lý đối với trường hợp doanh nghiệp đấu giá tài sản có đăng ký hoạt động nhưng không phát sinh hoạt động đấu giá trong thời hạn 2 năm thì bị thu hồi giấy đăng ký hoạt động.

4. Giám định tư pháp

- Xây dựng cơ chế ưu đãi riêng đối với các tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập (ngoài việc miễn thuế của Trung ương thì có thể ưu đãi thêm các vấn đề khác như miễn thuế đất đai, tạo điều kiện vay tiền mua trang thiết bị...), mở rộng lĩnh vực thường phát sinh nhu cầu giám định tư pháp như giám định tài liệu, giám định chữ ký.

- Có hướng sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về giám định tư pháp để phù hợp và đáp ứng với tình hình thực tiễn (Điều 10, Điều 14 Luật Giám định tư pháp).

5. Thừa phát lại

- Để nâng cao trách nhiệm của Thừa phát lại đối với các hoạt động của mình, đặc biệt trong hoạt động lập vi bằng, đề xuất bỏ quy định đăng ký vi bằng tại Sở Tư pháp, Thừa phát lại khi lập vi bằng phải tự chịu trách nhiệm và đảm bảo tính pháp lý của vi bằng như đối với quy định của pháp luật về công chứng.

- Hoàn thiện các  quy định pháp luật về Thừa phát lại, đặc biệt là các quy định trong việc xác định nội dung lập vi bằng để tránh các trường hợp không phân định rõ ràng với các lĩnh vực khác như công chứng, chứng thực.

- Nâng cao tiêu chuẩn bổ nhiệm và nâng cao chất lượng các lớp bồi dưỡng về Thừa phát lại để đảm bảo xây dựng một đội ngũ Thừa phát lại vững về chuyên môn, nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp.

6. Tư vấn pháp luật

Hoàn thiện các quy định pháp luật của Nghị định 77/2008/NĐ-CP, theo đó điều chỉnh các điều kiện, tiêu chuẩn của tư vấn viên pháp luật cho phù hợp với tình hình thực tế nhằm thu hút đội ngũ này tham gia vào các trung tâm tư vấn pháp luật; sửa đổi, bổ sung một số quy định về cấp lại Giấy Đăng ký hoạt động của trung tâm; đồng thời có các định hướng để phát triển trung tâm tư vấn pháp luật phù hợp với các xu hướng trong thời gian tới về kinh phí, tổ chức nhân sự.

 

Hình minh họa

Chứng thực bản sao tăng đều qua từng năm

Mặc dù đã có Chỉ thị số 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số biện pháp chấn chỉnh tình trạng lạm dụng yêu cầu nộp bản sao có chứng thực đối với giấy tờ, văn bản khi thực hiện thủ tục hành chính, nhưng tình trạng này vẫn phổ biến ở nhiều cấp, nhiều ngành (như hồ sơ tuyển sinh, hồ sơ thi tuyển công chức/viên chức, hồ sơ nhập học...) hay việc một số cơ quan tiếp nhận giải quyết thủ tục hành chính tự đặt ra thời hạn sử dụng bản sao có chứng thực (không tiếp nhận bản sao đã được chứng thực quá 6 tháng) không chỉ làm phát sinh chi phí (cả về thời gian và kinh phí) của người dân mà còn làm gia tăng áp lực cho các cơ quan thực hiện chứng thực. Rõ ràng là việc thực hiện Chỉ thị số 17/CT-TTg đã chưa thực sự triệt để.

Thậm chí, một số địa phương để xảy ra tình trạng chứng thực bản sao một cách tràn lan, ồ ạt, không theo đúng quy định pháp luật. Qua công tác kiểm tra cho thấy, có trường hợp chứng thực bản sao mà không có bản chính để đối chiếu hoặc có trường hợp người dân mang bản photocopy kèm bản chính, nhưng người chứng thực chủ quan không thực hiện đối chiếu với bản chính theo quy định, từ đó dẫn đến việc chứng thực bản sao có nội dung không đúng với bản chính.  

Kinh nghiệm từ TP mang tên Bác

Trong khi xu hướng của cả nước tăng qua từng năm thì cá biệt có TP HCM là địa phương giảm được số lượng bản sao chứng thực. Theo đó, số liệu báo cáo thống kê kết quả bản sao trên địa bàn năm 2016, TP thực hiện chứng thực hơn 23,7 triệu bản sao; năm 2017 là hơn 21,5 triệu bản sao (giảm 9,33% so với năm 2016), số liệu báo cáo đến tháng 10/2018 là trên 15,4 triệu bản sao.

Có được kết quả này là nhờ TP đã tích cực triển khai Chỉ thị 17; quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức tiếp nhận bản sao tại Điều 6 Nghị định 23 được Sở Tư pháp tham mưu UBND TP ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, quán triệt; thường xuyên đề nghị các Phòng Tư pháp tăng cường tuyên truyền để cơ quan tiếp nhận hồ sơ, thủ tục không yêu cầu bản sao có chứng thực, chủ động đối chiếu bản sao với bản chính…

Tuy nhiên, đại diện Sở Tư pháp TP HCM nhận thấy, mặc dù số lượng việc chứng thực bản sao trên địa bàn TP có xu hướng giảm nhưng số việc chứng thực bản sao thực hiện tại các Phòng Tư pháp, UBND cấp xã và tổ chức hành nghề công chứng vẫn còn phổ biến. Vì vậy, Sở đề nghị tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền quy định tại Điều 6 Nghị định 23; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định về tiếp nhận các thủ tục tại cơ quan, đơn vị để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh tình trạng lạm dụng này…

Đặc biệt, cần có biện pháp xử lý đối với trường hợp cơ quan, tổ chức tiếp nhận giải quyết thủ tục yêu cầu cá nhân, tổ chức nộp bản sao văn bản, giấy tờ có chứng thực mà không thực hiện tiếp nhận bản sao có đối chiếu bản chính. Về phía các cơ quan, đơn vị, cần tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có quy định về thủ tục hành chính hoặc các văn bản do cơ quan, đơn vị ban hành (quyết định, thông báo, công văn và các hình thức văn bản khác) có quy định trái với Điều 6 Nghị định 23 để sửa đổi, bổ sung hoặc kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế theo thẩm quyền cho phù hợp.

Thống kê của Bộ Tư pháp về kết quả công tác chứng thực từ tháng 4/2015 đến ngày 30/6/2018 tại các địa phương, trong 3 năm thực hiện Nghị định số 23/2015/NĐ-CP, các Phòng Tư pháp, UBND cấp xã đã thực hiện chứng thực một con số “khổng lồ”, lên đến hơn 440,9 triệu bản sao từ bản chính. Tại các tổ chức hành nghề công chứng đã thực hiện chứng thực trên 45,7 triệu bản sao từ bản chính. Còn tại các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, trong khoảng thời gian tương đương thì các cơ quan đại diện đã thực hiện chứng thực “khiêm tốn” hơn – chỉ 7.535 bản sao từ bản chính.

Phân tích số liệu thống kê theo từng năm cho thấy, từ năm 2015 đến nay, số yêu cầu chứng thực bản sao liên tục tăng. Cụ thể, năm 2016 chứng thực hơn 97,1 triệu bản sao (tăng trên 18,5 triệu bản so với năm 2015); năm 2017 chứng thực gần 116,9 triệu bản sao (tăng gần 19,8 triệu bản so với năm 2016); 6 tháng đầu năm 2018 đã chứng thực được gần 63,6 triệu bản sao (tăng gần 23% so với cùng kỳ năm 2017).

(Nguồn: baophapluat.vn-T.Quyên)

​

​

Sau khi nghe báo cáo và một số Phòng, ban trình bày thực trạng, Bộ trưởng Lê Thành Long đánh giá cao các mô hình phổ biến tuyên truyền pháp luật như: tủ sách pháp luật di động, tuyên truyền trên internet, trong các hội chợ…. cho lực lượng công nhân ở các khu đô thị của Sở Tư pháp và các Phòng Tư pháp. “Đây là những mô hình thiết thực, sáng tạo của Bình Dương”, Bộ trưởng nhận xét. Với cách thức Sở Tư pháp phối hợp với Sở Y tế tham mưu cho UBND tỉnh Bình Dương thực hiện liên thông cải cách hành chính về cấp chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh, dược… khiến thủ tục nhanh gọn, hiệu quả, Bộ trưởng cho rằng đây là cách làm rất mới, sáng tạo.

Trích: Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp (www.moj.gov.vn)